ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΥΡΑΣ; Ας ξορκίσουμε το μαύρο και τις μαυρίλες...

Σήμερα είναι της Αγίας Μαύρας. 3 του Μάη.


Δε θα το γνώριζα και δε θα έδινα σημασία αν παράξενα και ανεξήγητα πράγματα δε με συνέδεαν με την εν λόγω αγία των χριστιανών. Ούτε θα μου περνούσε από το νου πως υπάρχει αγία με τέτοιο όνομα!

Η πρώτη μου γνωριμία με την Αγία Μαύρα έγινε στις 10 Ιουλίου του 1983. Ήταν τότε που ταξίδεψα στη Ζάκυνθο, στο Μαχαιράδο, για να εκπληρώσω την υπόσχεση στην κολλητή μου από το γυμνάσιο. Να βαφτίσω την κορούλα της:


Στην Αγία Μαύρα του Μαχαιράδου! Τη Βασιλικούλα μου που την είπαμε και Μαρία. Για να μην τσακώνονται οι δυο γιαγιάδες. Και που σήμερα, παραμένοντας το ένα και μοναδικό μου βαφτιστήρι, με κάνει να νιώθω πολύ περήφανη με τις επιτυχίες της.

Αυτό το μωρό είναι πλέον απόφοιτος της κλασικής φιλολογίας και ακολουθώντας το δρόμο των νέων της γενιάς της εκτός συνόρων πια. Στο Λονδίνο. Έχοντας κάνει ήδη δύο μεταπτυχιακά και εκπονώντας τώρα τη διδακτορική της διατριβή. Το ενδιαφέρον της έχει πλέον κερδίσει η Στατιστική και το θέμα του διδακτορικού της αφορά τη μεθοδολογία των σφυγμομετρήσεων, δηλαδή τον τρόπο που γίνονται οι έρευνες, εκπαιδευτικές, κοινωνικές, πολιτικές κλπ. Ανυπομονώ να διαβάσω την τελική της έκθεση. Έχοντας ερευνητική εμπειρία και ξέροντας από πρώτο χέρι ότι η μέθοδος του ερευνητή είναι σε θέση να επηρεάσει τα αποτελέσματα της έρευνας.  

Χρόνια πριν, όταν ακόμη ήταν φοιτήτρια σε ελληνικό πανεπιστήμιο, έτυχε να κουβεντιάσουμε και για το δικό μου νονό, το λαογράφο Γεώργιο Α. Μέγα. Εντυπωσιάστηκε. Και μου ανέφερε το σχόλιο του καθηγητή της στη Λαογραφία όταν ασχολήθηκαν με τον Μέγα: "Μέγας λέγεται και μέγας είναι!"

Και να που τώρα από το Μέγα έμαθα και τις δοξασίες της σημερινής ημέρας, της εορτής της Αγίας Μαύρας. Και από το βιβλίο του για τις Ελληνικές Γιορτές:

Παράθεση :

Γ.Α. ΜΕΓΑ: «Ελληνικές Γιορτές – και έθιμα της λαϊκής λατρείας», εκδόσεις ΕΣΤΙΑ, Αθήνα, 2003, σελ. 237

«Είναι πράγματι περίεργο ότι ο μήνας των λουλουδιών γεννά στις ψυχές των ανθρώπων τόσες δεισιδαιμονίες, όσες κανείς άλλος.

«Αυτός ο μήνας», λέγουν, «έχει πολλές κακές ώρες». «Η ώρα του Μάη να σ’ εύρη!» είναι για τους κατοίκους του Καστελλόριζου κακή κατάρα. Γι’ αυτό τον Μάιο δεν κόβουν ρούχα, ούτε παντρεύονται, γιατί «τους παίρνει ο Μάης». Κρητική παροιμία λέγει: ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακαποδίδει. (*1) Και να ταξιδέψει κανείς τον Μάιο δεν είναι καλό. Αν μπει μάλιστα ο Μάης Σάββατο, είναι κακό. το λέει η παροιμία: Σάββατο εμπαίν’ ο Μάης; - Σάβανα πολλά στον Άδη! Κι ακόμα: δεν φυτεύουν λουλούδια, ούτε μεταφυτεύουν τίποτε. είναι κακό. θα πεθάνει όποιος τα φυτεύει και θα του τα βάλουν στην κάσα του! Μερικοί και σκούπα και ρούχα δεν αγοράζουν…

Οι φόβοι και οι απαγορεύσεις εντείνονται την 3η Μαΐου, γιορτή της Αγίας Μαύρας, επειδή και το όνομα της αγίας προξενεί μαύρα προαισθήματα προπάντων στις γυναίκες για ό,τι επιχειρήσουν τη μέρα αυτή. Στη Μεσσηνία μάλιστα

όποια μέρα πέση της αγιά Μαύρας, αυτή τη μέρα τη φυλάνε όλο το χρόνο. δεν κόβουν ρούχο, δεν λευκαίνουν παννί, δεν αλωνίζουν, δεν κάνουν ελιές στο λιοτριβειό, γιατί γίνεται μαύρο το λάδι…

Και οι Κύπριοι χωρικοί την ημέρα αυτή «δεν τυροκομούν, γιατί γεμίζει το σπίτι και το τυρί μαύρες» (κατσαρίδες).

Κάποιοι άλλοι φόβοι (από τις μετεωρολογικές συνθήκες του τόπου, αυτοί) φαίνονται όχι και τόσο αβάσιμοι για τους αγρότες μας. Η βροχή που ήταν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο τόσο επιθυμητή, τον Μάιο αποβαίνει πολλές φορές καταστρεπτική για τα σπαρτά και τα αμπέλια. Κοινή παροιμία λέγει: στον καταραμένο τόπο το μήνα Μάη βρέχει.»

(*1) Η δεισιδαιμονία αυτή συναντάται σε όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς και εξηγείται από τη λατρεία των αρχαίων Ρωμαίων, που το Μάιο τελούσαν τα Λεμούρια, γιορτή προς τιμήν των θεοτήτων του κάτω κόσμου. Γι’ αυτό οι ημέρες του Μαΐου θεωρούνταν αποφράδες και απαγορεύονταν τότε οι γάμοι, για να μην είναι κακότυχοι (βλέπε Πολίτης, ΛΣ, Α΄, σ. 36).

Έτσι λοιπόν με την 3η του Μάη. Τη μέρα της Αγίας Μαύρας. Που μόνο καλά δεν έχω να θυμάμαι από τη μέρα αυτή. Δεν είμαι μοιρολάτρης και δεν πιστεύω σε δοξασίες. Απλά με αφήνουν άφωνη οι συμπτώσεις.

Κι ακόμη δεν μπορώ να ξεχάσω εκείνη τη μέρα της βάφτισης. Στην εκκλησία της Αγίας Μαύρας στο Μαχαιράδο. Πόσο μαύρο υπήρχε στην ψυχή μου. Το ίδιο που χρόνια μετά διάβασα στο βιβλίο του αγαπημένου μου δασκάλου, του Δημήτρη Λιαντίνη, μια αναφορά από τον Έλιοτ:

Παράθεση :

"Τι είναι η αλήθεια; Είναι εκείνο που βλέπεις και ζεις, όταν αναδυθείς από τη λήθη. Το α- είναι στερητικό. Η αλήθεια είναι το έξω από τη λήθη, που μέσα της μας βυθίζει συνέχεια η μέριμνα να πραγματώσουμε τους στόχους μας.

Ζώντας μέσα στην οντολογική λήθη ζούμε σαν πεθαμένοι. Τούτη τη ζοφερή πραγματικότητα οι ποιητές την ιστόρησαν ανάγλυφα και ζαλιστικά. Θυμηθείτε τον Έλιοτ της Έρημης Χώρας. Κάθεται στο γεφύρι του Τάμεση, παρατηρεί όλους αυτούς που τρέχουν στη δουλειά τους με τη φροντίδα της, και βλέπει νεκρούς να περπατάνε. Για την Αθήνα μας, λ.χ., με το ανάλογο μάτι θα 'βλεπες στην οδό Πανεπιστημίου μέρα νύχτα στρατιές από κυλιόμενα φέρετρα.

Ανύπαρχτη Πολιτεία,
Μέσα στην καστανή καταχνιά μιας χειμωνιάτικης αυγής,
Χύνουνταν στο Γιοφύρι της Λόντρας ένα πλήθος, τόσοι πολλοί,
Δεν το 'χα σκεφτεί πως ο θάνατος είχε ξεκάνει τόσους πολλούς.

Είναι γνωστό ότι ο Έλιοτ αυτή την εικόνα των νεκρών στο γιοφύρι της Λόντρας τη δανείστηκε από το Δάντη. Ο μεγάλος φλωρεντίνος φτάνει σε μια κοιλάδα στην Κόλαση, και βλέπει τόσες σκιές πεθαμένων, που παγώνει το αίμα του. Το στόμα του γίνεται παπούτσι με γλώσσα. Όταν τον συνεφέρνει ο Βιργίλιος, καταφέρνει να αρθρώσει: πόσοι νεκροί, θεέ μου! δεν είχα σκεφτεί ότι ο θάνατος έχει ξεκάνει τόσους πολλούς."

Δημήτρης Λιαντίνης, Γκέμμα, σελ. 93 - 94

Ο Δάντης στην Κόλαση και ο Έλιοτ στο γιοφύρι της Λόντρας, εκεί που τώρα σπουδάζει η βαφτιστήρα μου. Ψάχνοντας τη μέθοδο την ασφαλή και την έγκυρη για την αναζήτηση της αλήθειας.

Εγώ όμως έζησα το ίδιο εκείνη τη μέρα που τη βάφτισα. Βγαίνοντας από την Αγία Μαύρα. Στο ταβερνάκι που πήγαμε για να γιορτάσουμε το γεγονός. Έβλεπα τους άλλους γύρω μου να γλεντάνε και να χορεύουν και δεν καταλάβαινα το γιατί. Γιατί την ίδια ώρα τους έβλεπα όλους όπως λίγο καιρό μετά, λίγα χρόνια, θα είναι. Νεκροί. Μέσα σε κάσες. Τρομακτικό! Μα αδύνατον να ελέγξω τα φαντάσματα του νου μου.

Αν και υπήρχε εξήγηση, λίγο καιρό πριν είχε σκοτωθεί ένας καλός μου φίλος και τον είχα αντικρύσει νεκρό και μάλιστα όπως τον είχαν ανασύρει μέσα από τη θάλασσα, με τα μάτια ακόμη ανοιχτά! αυτές οι κατάμαυρες σκέψεις και σε ώρα γιορτής και χαράς με πανικόβαλαν.  Φοβήθηκα τι μου συμβαίνει. Πως τρελαίνομαι.

Ήταν η αρχή και μόνο μιας περιόδου που θα μπορούσα να την ονομάσω και κατάθλιψη. Πέρασα χρόνια και χρόνια με το μυαλό μου καρφωμένο στο θάνατο. Πότε βυθιζόμουν στην απελπισία, πότε κατάφερνα για λίγο να κάνω κουράγιο. Να δεχτώ το αναπόφευκτο τέλος της ζωής μας.

Είχα και τη μάνα μου να με πιπερίζει, πως φταίει που δεν πιστεύω στο χριστιανισμό και στη μετά θάνατο ζωή. Δεν της απαντούσα. Αυτά ήταν λυμένα θέματα από την εφηβεία μου ακόμη. Και από την εποχή που διάβασα τη Δολοφονία του Χριστού, του Βίλχεμ Ράιχ. Πώς αποφάσισα με τέτοια μυαλά να κάνω βάφτιση, ευθύνεται η υπόσχεση στην κολλητή μου. Δεν ήθελα να τη στενοχωρήσω. Άλλο που πρέπει να είμαι η μοναδική νονά που δε χάρισε σταυρό στο βαφτιστήρι της...

Έστω και καθυστερημένα, λέω να το κάνω τώρα. Που πια έχουν τακτοποιηθεί στο μυαλό μου οι σκέψεις και ο θάνατος δεν τις μαυρίζει.

Ας συνεχίσω όμως από εκεί που σταμάτησα, την έναρξη της βαθιάς αγωνίας του θανάτου που τότε τη θεωρούσα τρέλα και μετά έμαθα πως λέγεται φιλοσοφία. Κράτησε σχεδόν δέκα χρόνους. Σταμάτησε ξαφνικά μια μέρα του Αυγούστου του 1992. Στο 117 χλμ Κορίνθου - Τριπόλεως. Όταν ντελαπάρησα με το αμαξάκι μου και κόντεψα να δω τα ραδίκια ανάποδα. Εκεί και τότε έζησα σε κλάσματα του δευτερολέπτου, που μου φάνηκαν αιώνας, τη γεύση του δικού μου θανάτου. Χρόνια νωρίτερα, το 1976, σε τροχαίο είχε σκοτωθεί και ο νονός μου. Εγώ όχι. Βγήκα ζωντανή από το φοβερό ατύχημα και μόνο με γρατζουνιές. Το αυτοκίνητο καταστράφηκε. Εμένα με έσωσε η ζώνη που φορούσα. Ήταν 31 Αυγούστου. Εορτή της Αγίας Ζώνης! Δες αν θες και το εορτολόγιο...   Και την απόδειξη παραλαβής του σαράβαλου:


Δεν το γνώριζα τότε. Το έμαθα αργότερα. Και έμεινα άλαλη! Δε γίνονται αυτά τα πράγματα!

Ήξερα βέβαια από τις πρώτες στιγμές ότι εκείνη τη μέρα, πριν ακόμη ντελαπάρω (με 140 ταχύτητα  και yugo, σε στροφή με κατηφόρα, μπροστινά λάστιχα που είχαν αλλαχτεί χωρίς να ζυγοσταθμιστούν, ισχυρό πλάγιο άνεμο και ούτε 6 μήνες στο τιμόνι, τι άλλο περίμενα να πάθω;;;) πως η μάνα μου είχε βρεθεί σε μία εκκλησία και άναψε κερί για μένα. Στην Παναγία. Και χωρίς να ξέρει και η ίδια γιατί της ξέφυγαν αυτά τα λόγια: "Παναγιά μου, έχε καλά το παιδί μου που έχει το όνομά σου." Αναρωτιόταν και η ίδια το γιατί, της λύθηκε η απορία το βράδυ που τηλεφωνηθήκαμε και έμαθε τα κατορθώματά μου. Αγνοώντας ως τότε πως βρισκόμουν εκτός Αθηνών, πού να τολμήσω να της το πω ότι μόλις 6 μήνες οδηγός πήρα τα όρη και τα βουνά. Εκείνο που αγνοούσα κι εγώ ήταν πως η εκκλησία που η μάνα μου άναψε το κερί ήταν της Αγίας Ζώνης! Κάπου στην Ηλεία που παραθέριζε. Και βρέθηκε εκεί λόγω του πανηγυριού...

Αυτά τα έμαθα χρόνια αργότερα. Με το ατύχημα τότε ποιος νοιαζόταν για τέτοιες λεπτομέρειες. Της ανέφερα το νέο που έμαθα, ότι 31 Αυγούστου είναι της Αγίας Ζώνης, και τότε μου είπε κι εκείνη για το μοναστήρι.  Έψαξα και βρήκα τότε το χαρτάκι από τα τελευταία διόδια. Από τη μέρα που πήγαινα για Πελοπόννησο. Στην επιστροφή δε χρειάστηκε να τα πληρώσω. Κολλημένο στο προσωπικό μου ημερολόγιο:


Η ζώνη σας δένει με τη ζωή......  Μάλιστα. Αλλά και τη ζωή μας την δένουν πράγματα ανεξήγητα. Και πρέπει να έχεις τα μυαλά σου τετρακόσια για να μην την πατήσεις και αρχίσεις τις μεταφυσικές.

Το θέμα όμως το σημαντικό είναι πως εκείνη τη μέρα μου πέρασε μια για πάντα ο φόβος του θανάτου. Ή και η φοβία. Δε θα ξεχάσω όσο ζω τι ένιωσα τι στιγμές που νόμιζα ότι πεθαίνω. Κανένας φόβος. Γαλήνη και μόνο! Κι αυτό και αν ήταν μέγα θαύμα. Κι όχι απλά που επιβίωσα. Μια νέα ζωή μου χαρίστηκε.

Λίγες μόλις ημέρες μετά ξεκινούσα τις σπουδές μου στο Μαράσλειο. Στη διετή μετεκπαίδευση των δασκάλων. Με εκπαιδευτική άδεια από το σχολείο. Εκεί και γνώρισα το Δημήτρη Λιαντίνη, τον άνθρωπο που μελέτησε όσο κανένας άλλος το θάνατο. Δε χρειαζόταν να μου αποδείξει όσα έλεγε. Τα είχα βιώσει από πρώτο χέρι και τα γνώριζα καλά. Αυτό και με έδεσε μαζί του σε μια σχέση ζωής. Ο θάνατος!

Τα παράξενα εκείνου του καιρού ήταν πολλά ακόμη. Πχ ετούτο το ποίημα του Σεφέρη που μας έβαλαν στις εισαγωγικές εξετάσεις του Μαρασλείου. Τέλη Ιουνίου.


Σεφέρη ως τότε δεν είχα διαβάσει. Τον γνώρισα καλά αργότερα, εξαιτίας του Λιαντίνη και πάλι. Εκείνος όμως ο τελευταίος στίχος, με το φοβερό ερώτημα αν θα μπορέσουμε να πεθάνουμε κανονικά, με άγγιξε βαθιά. Τόσα χρόνια εγώ αγκαλιά με το θάνατο να τον σκέφτομαι διαρκώς. Να νομίζω πως τρελάθηκα και χωρίς να το ξέρω να φιλοσοφώ. Φιλοσοφία εστίν μελέτη θανάτου, θα άκουγα αργότερα από το Λιαντίνη, ορισμός του Πλάτωνα για τη φιλοσοφία...

Στα παιδαγωγικά και στη διδακτική δε με έπιανε κανένας. Τα ήξερα καλά. Στη λογοτεχνία όμως φοβόμουν. Ήμουν χωρίς υπόβαθρο. Με έσωσε ο Σεφέρης! Σ' αυτόν χρωστάω που βρέθηκα στο Μαράσλειο και γνώρισα το Λιαντίνη. Πες μου εσύ μετά για ζώνες και αγίες...

Το Λιαντίνη που όντας φοιτητής της φιλοσοφικής είχε καθηγητή και το νονό μου, το Γ. Μέγα. Την ίδια περίοδο που με βάφτισε. (Κι ελπίζω να μην είχε τις ίδιες σκέψεις τις δικές μου όταν έγινα νονά, ήταν σοφός άνθρωπος και ώριμος, θα τα είχε λυμένα στο μυαλό του...)  Η σύμπτωση δεν είναι μόνο αυτή. Αλλά και πώς το έμαθα. Τελείως τυχαία. Διαβάζοντας ένα λογοτεχνικό βιβλίο. Το Καπέλα στο πέλαγος του Βασίλη Αναγνωστόπουλου. Τα έχω γράψει και παλιότερα αυτά.

https://educandus.forumgreek.com/t7-topic

https://educandus.forumgreek.com/t2228p45-topic

Σου λέω, οι συμπτώσεις μπορεί να τρελάνουν άνθρωπο. Και να το ρίξει σαν τον Ελύτη στα σουδάρια... Τι απογοήτεψη, που γράφει και ο Λιαντίνης και τώρα, στα 55 μου, λέω πως πια καταλαβαίνω τι ήθελε να ειπεί.

Ήταν που λες Οκτώβρης του 2007, του αγίου Δημητρίου. Και για να τιμήσω το δάσκαλο, το Δημήτρη Λιαντίνη, πήγα σε ένα βιβλιοπωλείο της Νέας Σμύρνης να αγοράσω βιβλία του. Για δώρο σε φίλους. Εγώ τα είχα ήδη όλα. Βρήκα μόνο την Γκέμμα. Δεν την πήρα. Αυτήν την έχουν διαβάσει όλοι οι γνωστοί μου. Μιας και βρέθηκα όμως εκεί, είπα να πάρω και κανένα λογοτεχνικό για τον εαυτό μου. Ούτε ξέρω πόσα βιβλία ξεφύλλισα. Είμαι πολύ δύσκολος αναγνώστης. Ζαλισμένη πια από το ψάξιμο, εντόπισα το Καπέλα στο πέλαγος, του Αναγνωστόπουλου. Αγνοώντας πως ο συγγραφέας ήταν ο κολλητός του Λιαντίνη. Κι ακόμη περισσότερο πως στο αυτοβιογραφικό του αυτό έργο αναφέρει πολλά από τα γεγονότα που έζησαν οι δυο τους ως φοιτητές  στο πανεπιστήμιο. Δεν έγραφε κι αυτός ο χριστιανός τίποτε στα εξώφυλλα. Αγόρασα το βιβλίο μόνο γιατί μου φάνηκε ενδιαφέρον. Και ανακάλυψα όλα τα άλλα λίγες μέρες μετά που στρώθηκα να το διαβάσω! Άντε τώρα να πιστέψουμε σε δοξασίες πως το πνεύμα του Λιαντίνη με οδήγησε να αποκτήσω το βιβλίο!!!

Αν και αυτός ο "μάγκας" εδώ και χρόνια είναι ο οδηγός μου για να μαθαίνω και να ερευνώ την αλήθεια. Καμία όμως μεταφυσική. Όλα συντελούνται στο φως και στο φως οδηγούν. Όπως τότε που την πάτησα με τον Αη-Λύπιο και το άρθρο του Χρήστου Κορέλα. Τι περιπέτεια και αυτή!  Ανακαλύπτοντας ένα ακόμη μοναστήρι της Ζακύνθου αφιερωμένο στο άγιο που φέρει το όνομα της λύπης! Α, είναι τρελοί, ωραίοι τρελοί αυτοί οι Ζακυνθινοί! Έχουν αγίες που τις λένε Μαύρες και αγίους που τους λένε Λύπιους!

Και είμαι περήφανη που η πνευματική μου κόρη, η μία και μοναδική, άλλο παιδί δεν απέκτησα στη ζωή μου, κατάγεται από τη Ζάκυνθο.


Αυτός είναι ο άγιος Λύπιος. Τον αναφέρει και ο μεγάλος μας ποιητής, ο Σολωμός, στη Γυναίκα της Ζάκυνθος. http://www.mikrosapoplous.gr/extracts/zakynthos.htm

Και ο Λιαντίνης στο Χάσμα Σεισμού, αποκαλώντας το Σολωμό "εγκάτοικο του Αγίου Λύπιου"! Εκεί να διαβάζεις και να μαθαίνεις, ολόκληρο κεφάλαιο αφιερώνει ο Λιαντίνης, τι είναι να περπατάς και να ματώνεις στους δρόμους και τα κακοτράχαλα μονοπάτια της μεγάλης λύπης. "Ξέρω, δοκίμιον είν' η ζωή", που εξομολογείται ο Σολωμός. Εκεί, στο Χάσμα Σεισμού, σελ. 91, και τα λόγια του Αυγουστίνου:

Παράθεση :

"Λέγουν ότι μετά τα δώδεκα χρόνια την ψυχή του παιδιού αρχίζει να την καίει η γνώση και η μέριμνα, έως όπου η ανάγκη τη ρίχνει για καλά στην αναίσθητη κατάσταση του γεροντικού μαρασμού. Ο ι. Αυγουστίνος επίστευε ότι η παρέλευση της παιδικότητας εσήμαινε την επέλευση του θανάτου:

Et ecce infantia mea olim mortum est.

Ο Σολωμός - περίπτωση χαρισματική - περνώντας από αυτή την κρίσιμη καμπή κατάφερε να μην πεθάνει."

Κι άλλο να τα διαβάζεις αυτά στα βιβλία και άλλο να τα έχεις ζήσει. Να έχεις βιώσει το τέλος της παιδικότητας και να έχεις βουλιάξει στο μαύρο του θανάτου. Αναρωτιέμαι όμως, αν δεν είχα συναντήσει το Λιαντίνη, ποιο δρόμο θα έπαιρνε η ζωή μου μετά το τροχαίο; Θα καταπιανόμουν ξανά με το θάνατο, με άλλο βέβαια βλέμμα πια, ή θα τον πέταγα μακριά και θα βυθιζόμουν στη μέριμνα και στη λήθη; Τη λήθη που ο Λιαντίνης την τοποθετεί στον αντίποδα της α-λήθειας. Και όχι από μόνος του. Είναι μια ακόμη αλήθεια που ανακάλυψα για το σημείο αυτό στο βιβλίο του Αναγνωστόπουλου. Άλλο ένα νήμα μαγικό που δένει τη ζωή και την πορεία προς τη γνώση:

Παράθεση :

"Ήταν ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, καθηγητής φιλοσοφίας, στο εναρκτήριο μάθημά του. Ο μόνος που χρησιμοποιούσε στις παραδόσεις του τη δημοτική γλώσσα.

Καθόμουν στα μεσαία έδρανα, έχοντας δίπλα μου τον φίλο μου Μίμη Νικολακάκο. Πριν λίγες μέρες είχαμε γνωριστεί. Εκείνος από τη Λιαντίνα Σπάρτης, εγώ από τον Αϊ - Γιώργη Δομοκού.

- Σπουδαίος καθηγητής, μου ψιθύρισε.

- Όντως, συμφώνησα.

Πάνω στην έδρα φάνταζε σαν Ολύμπιος θεός με τις φαρδιές του πλάτες, το πλατύ του μέτωπο και τα μακριά του μαλλιά. Ήρεμο βλέμμα που κάποτε έβγαζε σπίθες κι ο λόγος στο ίδιο τέμπο.

- Στη ζωή του ο άνθρωπος αναζητεί παντού και πάντοτε να ερμηνεύσει το επέκεινα, το όντως ον, το είναι και το φαίνεσθαι. Θέτει ερωτήματα, επιχειρεί να απαντήσει, πλανάται ή περιπλανάται πολλάκις εντός λαβυρινθώδους χώρου, χωρίς να αφικνείται στην αλήθεια. Τι είναι η αλήθεια; Πόθεν ετυμολογικώς προέρχεται; Είναι σύνθετη λέξη: άλφα στερητικό και το ουσιαστικό λήθη, από το ρήμα λανθάνω. Επομένως αλήθεια δηλώνει την άρση, τη στέρηση της λησμονιάς."

Απόσπασμα από το βιβλίο του Βασίλη Αναγνωστόπουλου: Καπέλα στο πέλαγος, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2007, σελ. 224 - 225

Τώρα η βαφτιστήρα μου, εκεί στη Λόντρα, την αλήθεια κυνηγάει κι αυτή να βρει. Με το διδακτορικό της. Τη σωστή μέθοδο της αναζήτησης της αλήθειας.  Μια φιλόλογος που ερωτεύθηκε τα μαθηματικά! Ο συμπατριώτης της, ο Σολωμός, θα της χάριζε πιστεύω  τη φράση του:

Παράθεση :

Χαίρομαι που με τη μαθηματική επιστήμη αρχίσατε να
οικοδομήτε την αλήθεια.

Δ. Λιαντίνης, Χάσμα Σεισμού, σελ. 55

Τη μέρα που τη βάφτιζα, που γινόταν άνθρωπος με επίσημο όνομα, και η ψυχή μου είχε εγκλωβιστεί στο μαύρο και στη λύπη, πού να το φανταζόμουνα το δρόμο που θα ακολουθούσε εκείνο το βρέφος; Η μαμά της, η αγαπημένη μου φιλενάδα, λέει πως φταίει το λάδι που της έβαλα. Νομίζω πως τη ζημιά την έκανε εκείνος ο βαφτιστικός σταυρός που ποτέ δεν της χάρισα.

Σταυρό που κι εγώ δεν έσωσα να έχω από το νονό μου. Κάποιος τον έκλεψε. Πριν αποκτήσω συνείδηση του κόσμου. Δεν έχω τίποτε από εκείνον. Ούτε καν φωτογραφίες από τη βάφτιση. Μόνο ένα γράμμα. Που παραγγέλνει να μάθω γράμματα. Τα έμαθα. Πού να το φανταστεί πως ένας φοιτητής του θα μου τα μάθαινε;

Σήμερα, ανήμερα  της Αγίας Μαύρας, 3 του Μάη, ο νονός μου έστειλε ένα ακόμη μήνυμα από το υπερπέραν. Με τις γραφές του για τις δοξασίες του λαού μας. Που χτύπησαν το σημείο το ευαίσθητο. Και απ' αυτά που δε θέλεις να μοιράζεσαι με τους άλλους. Ανοίγοντας όμως και την πόρτα πίσω από τη λήθη. Θα ήθελα να ήταν εδώ. Να μπορώ να τα μοιραστώ μαζί του. Όλα τα παράξενα που διατρέχουν τις ζωές μας. Αυτά που γέννησαν τα έθιμα της λαϊκής λατρείας.  Την προσπάθεια του ανθρώπου να ερμηνεύσει το μυστήριο της ζωής.

Έχω όμως τη βαφτιστήρα μου. Και σε κείνη αφιερώνω τον επίλογο. Από το Χάσμα Σεισμού του Λιαντίνη:

Παράθεση :

Μαζί με το ρολόγι, που εδώρισε κάποτε ο Σολωμός σ’ ένα βαφτιστικό
του με την ευχή να του μετράει το χρόνο ευτυχισμένο, αφού
σ’εκείνον πολύ λίγες χαρούμενες ώρες έστερξε
να μοιράσει, του χάρισε και μια λατινική επιγραφή
χαραγμένη στην όψη ενός σιγγιλίου:

vera amo, vera sequor.

Δημήτρης Λιαντίνης, Χάσμα Σεισμού, κεφ. Οντολογία, σελ. 53

Και λατινικά γνωρίζεις, κόρη μου.

Να τα διαβάζεις στο σταυρό που θα σου παραδώσω και να θυμάσαι τη νονά σου.

Ξορκίζοντας το μαύρο. Με τη δύναμη της αλήθειας.

Να τα γράφεις αυτά και μόλις τα δημοσιεύσεις να μαθαίνεις πως η Αγία Μαύρα τα έκανε πάλι μαντάρα, πάει πολύ! Θα ψωνιστώ με τις δεισιδαιμονίες, δε γλιτώνω. Και μάλιστα στη Λόντρα. Και με τους ανθρώπους να τρέχουν στις δουλειές τους... Α, δε γίνονται αυτά τα πράγματα! Αχ, Έλιοτ τι μας κάνεις!

Κατά τα άλλα η Αγία Μαύρα μαντάρα τα έχει κάνει και με την εκκλησία της στο Μαχαιράδο. Μια παμπάλαιη πανέμορφη εκκλησία:


Του π. Παναγιώτη Καποδίστρια η φωτογραφία. Ιερέα και θεολόγου. Αλλά και από τους ανθρώπους που παρακολούθησαν την ομιλία του Λιαντίνη στη Ζάκυνθο, 8 Απρίλη του 1998. Είναι ο ίδιος που φρόντισε να διασώσει τις κορδέλες από το στεφάνι, εκείνο που ο Λιαντίνης παράγγειλε σε μαθητή να στεφανώσει το Σολωμό. Τις μέρες εκείνες που έφυγε από κοντά μας.

Γράφοντας λοιπόν το προηγούμενο άρθρο και αναζητώντας στο διαδίκτυο πληροφορίες για την Αγία Μαύρα, διάβασα και το ακόλουθη είδηση από τον π. Παναγιώτη:

Παράθεση :

http://www.nyxthimeron.com/2015/02/blog-post_74.html

Ο φακός του Νυχθημερόν, σήμερα το απόγευμα, βρέθηκε στον τόπο του εγκλήματος, στον περιώνυμο Ναό των Αγίων Τιμοθέου και Μαύρας Ζακύνθου. Δεν είναι τυχαία η επιλογή της λέξης "έγκλημα". Περί αυτού πρόκειται. Όλοι οι Ναοί μας, είτε ως τόποι λατρευτικοί, είτε ως τόποι πολιτισμού (ανάλογα με το βλέμμα ενός εκάστου) είναι στην καρδιά μας. Κάθε, λοιπόν, παραβίασή τους είναι έγκλημα και βιασμός. Πολύ περισσότερο ο εν λόγω (παρα)βιασθείς Ναός, γνωστός ανά την Ορθοδοξία και όχι μόνον, ο οποίος, τον Δεκέμβριο του 2005, αποτεφρώθηκε εντελώς το εσωτερικό του και δέκα χρόνια μετά πασχίζει να ανθίσει από την τέφρα του.

Σήμερα τα χαράματα -όπως ήδη Σας πληροφορήσαμε με έκτακτη είδηση- οι ιερόσυλοι, παρά τον συναγερμό που αμέσως χτύπησε, σε λίγα μόλις λεπτά και μέχρι που να κινητοποιηθούν οι αρμόδιοι, έσπασαν την κεντρική εξωτερική θύρα (σημειωτέον, στις φωτογραφίες που ακολουθούν, τμήμα της είναι μαύρο από την πυρκαγιά του Ολοκαυτώματος), έτρεξαν στην Καθέδρα της Αγίας, την παραβίασαν από την οπίσθια πλευρά και πήραν την ίδια την Εικόνα, μαζί με όλα τα τάματα της ευσέβειας των πιστών.

Δεν ήξερα ούτε για τη φωτιά. Και λυπήθηκα πολύ. Ήταν ένα πραγματικό κομψοτέχνημα το εσωτερικό αυτού του ναού.


Κι έγινε λέει αποκαΐδια! Το μόνο που γλίτωσε από τη φωτιά ήταν η επιχρυσωμένη εικόνα της Αγίας Μαύρας. Αυτήν που έκλεψαν το Φλεβάρη οι ιερόσυλοι.


Ευτυχώς από άλλο δημοσίευμα ενημερώθηκα κατόπιν πως την επομένη ημέρα η εικόνα βρέθηκε.


Τυχαία και στα σκουπίδια!

Μπορεί εγώ να μην πιστεύω, αλλά είναι αυτό που λέει ο π. Παναγιώτης, σέβομαι τους χώρους αυτούς και τους θεωρώ μνημεία πολιτισμού του λαού μας.