HOMA EDUCANDUS
Θέλετε να αντιδράσετε στο μήνυμα; Φτιάξτε έναν λογαριασμό και συνδεθείτε για να συνεχίσετε.


HOMA EDUCANDUS - Φόρουμ φιλοσοφίας, παιδείας, πολιτικής και ναυτιλίας!
 
ΠΟΡΤΑΛ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣΦόρουμΠόρταλLatest imagesΔΙΟΠΤΕΥΣΕΙΣΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟΕικονοθήκηΕγγραφήΣύνδεση

 

 ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ

Πήγαινε κάτω 
ΣυγγραφέαςΜήνυμα
ΔΑΝΑΗ
Admin
ΔΑΝΑΗ


Αριθμός μηνυμάτων : 8144
Registration date : 30/10/2007

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Empty
ΔημοσίευσηΘέμα: ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ   ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Icon_minitimeΤρι Ιουλ 03, 2012 2:00 pm

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ %25CE%2598%25CE%2595%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2520%25CE%25A4%25CE%2591%25CE%25A3%25CE%259F%25CE%25A3%2520%25CE%259C%25CE%25A0%25CE%2591%25CE%259C%25CE%25A0%25CE%2591%25CE%25A3

3 Ιουλίου. Μνήμη Αναστάσιου Λαμπρίδη. Του αγαπημένου μου θείου Τάσου. Που έζησε σε χρόνους δύσκολους, πολέμησε, πήρε μέρος στην εθνική αντίσταση αλλά και έζησε πολλά χρόνια στην ξενιτιά, Αίγυπτο, Κογκό, Νότια Αφρική. Μοιράστηκε τη ζωή του με τη θεία Σταμάτω και γέννησαν τέσσερα παιδιά, τον πρόωρα χαμένο Μανόλη, τη μοναχοκόρη τους τη Ροδούλα, το Βαγγέλη και τον μικρότερο τον Παύλο. Απέκτησαν πλήθος εγγόνια και δυστυχώς έκλαψαν δύο από αυτά, τον Κωστάκη που τον σκότωσαν όπως και το Μανόλη οι μαύροι στην Αφρική και το Γιωργάκη που έπεσε θύμα ενός ηλίθιου οδηγού στην Ελλάδα. Ο Αναστάσιος Λαμπρίδης ασχολήθηκε βασικά με το εμπόριο και λειτούργησε μπακάλικο για πολλά χρόνια στη Βροσίνα αλλά και στους τόπους που ξενιτεύτηκε. Αν και δε σπούδασε σε μεγάλα σχολειά, αγαπούσε πολύ το διάβασμα και ήταν ένας βαθύτατα μορφωμένος άνθρωπος. Στα μεγάλα του χρόνια επέστρεψε στον τόπο καταγωγής του, το Πολύδροσο Θεσπρωτίας, και ασχολήθηκε ενεργά με τα κοινά. Εξελέγη πρόεδρος της κοινότητας και συμμετείχε και στο Φιλοπρόοδο Σύλλογο του χωριού.

Τον βλέπουμε στη φωτογραφία αριστερά, παρέα με το μικρότερο αδερφό του, το Θεόφιλο, και που τον νοιάστηκε σαν παιδί του φροντίζοντας ο βενιαμίν τουλάχιστον της οικογένειας να σπουδάσει και αναλαμβάνοντας σε σημαντικό βαθμό τα έξοδά του αλλά και γενικότερα τη διαπαιδαγώγησή του. Αν δεν είχε δείξει αυτή την επιμονή ο θείος Τάσος για τη μόρφωση του πατέρα μου, νιώθω ότι διαφορετική θα ήταν και η δική μου ζωή σήμερα.

Δεν μπορώ λοιπόν παρά να τον θυμάμαι με ευγνωμοσύνη και ειδικά σήμερα που είναι η μέρα του θανάτου του. Στις 3 Ιουλίου του 1999. Στο Πολύδροσο. Κλείνοντας μια περιπετειώδη ζωή και βαθύτατα πικραμένος από το χαμό του γιου του και των δύο εγγονών του. Αλλά και αγκαλιασμένος από την αγάπη συγγενών και αμέτρητων φίλων που εκτιμούσαν στο πρόσωπό του έναν άνθρωπο σοφό με την κλασική έννοια της λέξης, πρωτοποριακό για την εποχή του αλλά και πάντα αγωνιστή στις μάχες της ζωής για ένα καλύτερο αύριο. Όπως στα χρόνια της Κατοχής που γνωρίζοντας Ιταλικά κατάφερε να σώσει πολλούς από τα νύχια της Γκεστάπο έχοντας το ρόλο του διερμηνέα ώσπου αποκαλύφθηκε ο ρόλος του και έφυγε αντάρτης στα βουνά με τις ομάδες του Ζέρβα.

Από το θείο μου έμαθα να μην ξεχωρίζω αριστερούς και δεξιούς. Μα ανθρώπους. Από εκείνον και άκουσα πώς τότε τα τυχαία γεγονότα μπορούσαν να οδηγήσουν άλλον στον ΕΔΕΣ (όπως το θείο) και άλλον στο ΕΑΜ και στον ΕΛΑΣ, όπως τον πατέρα της μάνας μου. Σε μια Ελλάδα διχασμένη βαθιά από πολιτικά μίση και πάθη κατάφερα με τις δικές του συμβουλές να δω τη βαθύτερη αλήθεια στα βάσανα του λαού μας. Πώς τα συμφέροντα των δυνατών μας έβαλαν να φαγωθούμε μεταξύ μας, πώς ο ανθός της χώρας αναγκάστηκε να φύγει στα ξένα. Πώς τα χωριά μας ρήμαξαν... Και κυρίως τούτο. Πώς η μόρφωση βοηθάει τον άνθρωπο να γίνει άνθρωπος παρά τις αντιξοότητες της ζωής.

Αιωνία σου η μνήμη, αγαπημένε μου θείε Τάσο.
Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω
http://educandus.blogspot.com/
ΔΑΝΑΗ
Admin
ΔΑΝΑΗ


Αριθμός μηνυμάτων : 8144
Registration date : 30/10/2007

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Empty
ΔημοσίευσηΘέμα: Απ: ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ   ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Icon_minitimeΤρι Ιουλ 03, 2012 2:07 pm

Η στιγμή που έκοψε τη ζωή του θείου Τάσου πριν ακόμη την πάρει ο χάρος...

https://educandus.forumgreek.com/t415-topic

ΔΑΝΑΗ έγραψε:
Ένα βίντεο έβλεπα σήμερα το μεσημέρι. Παλιό υλικό, δεν ξέρω από πότε ακριβώς. Έχω δυο τρεις μέρες που προσπαθώ να το δω... Αλλά κάθε φορά ξεχειλίζει μέσα μου η θλίψη και η πίκρα και το σταματώ. Απίστευτα πράγματα. Περίεργα πράγματα. Δε θέλω τίποτε να πω για το θέμα του. Μια "άσχετη" μόνο ιστορία θα διηγηθώ...

Πάνε πολλά χρόνια από τότε. Θυμάμαι μόνο πως ήτανε Φλεβάρης. Πριν το 1990.

Ξαφνικά έσκασε βόμβα στην οικογένεια. Ο μεγαλύτερος από τα ξαδέρφια μου, μετανάστης στη Νότια Αφρική, έπεσε νεκρός από τη σφαίρα ενός μαύρου. Ετών σαράντα και κάτι...

Μόνο από φωτογραφίες τον ήξερα. Και από όσα άκουγα από τους μεγαλύτερους. Πάντα τα καλύτερα. Ο Μανόλης έτσι, ο Μανόλης αλλιώς. Σύμβολο ήταν για όλους μας ο Μανόλης.

Κι εγώ είχα να καμαρώνω που από τα ξένα ο ξάδερφος με θυμήθηκε και μου έστειλε χρυσό ρολόι. Α, τι καμάρι το είχα εκείνο το ρολογάκι...

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ 96195910

Το ρολογάκι...


Θυμάμαι, μια ζωή σκανταλιάρα και ανυπάκουη, που κάποτε του ξήλωσα το τζαμάκι του και έφυγε ο λεπτοδείκτης μέσα στη φλοκάτη. Ένας τόσο δα λεπτοδείκτης. Πού να τολμήσω να πω τη ζημιά που έκανα. Ώρες σκάλιζα τη φλοκάτη για να βρω το χαμένο λεπτοδείκτη. Και τον βρήκα στο τέλος. Περίεργο αλλά τον βρήκα και κατάφερα να τον ξαναβάλω και στη θέση του. Και μαζί πήγε στη θέση της και η καρδιά μου. Δεν αντέχω να χάνω πράγματα.

Εκείνο όμως το μαύρο Φλεβάρη δε χάσαμε πράγμα. Χάσαμε άνθρωπο. Αυτό πώς να το αντέξεις;

Οι γονείς του είχαν χρόνια που είχαν γυρίσει από την ξενιτιά και χαίρονταν τη σύνταξη στο χωριό της καταγωγής μας. Ο πατέρας του και ο πατέρας μου αδέρφια. Ο πρώτος και ο τελευταίος γιος από πέντε αδέρφια. Ορφανά από μάνα νωρίς νωρίς. Θες η ορφάνια, θες η διαφορά ηλικίας, είχαν περισσότερο σχέση πατέρα με γιο παρά αδερφική.

Όταν λοιπόν μαθεύτηκε το πικρό χαμπέρι, στον πατέρα μου έπεσε ο κλήρος. Έφυγε αμέσως για το χωριό. Τέτοιες ώρες η οικογένεια νιώθει ανάγκη βαθιά να βρεθεί ο ένας κοντά στον άλλο. Πώς αλλιώς; Φωνάζει μέσα σου και επαναστατεί το αίμα στις φλέβες.

Και μαζί τους πάλι γύρισε στην Αθήνα για να πάρουν οι χαροκαμένοι γονείς το αεροπλάνο για την Αφρική.

Όλο το σόι μαζεύτηκε για να τους περιμένει. Τι να περιμένουμε; Δεν μπορώ να περιγράψω αυτό που είδα. Τον πόνο τον ανείπωτο.

Ο θείος ήταν σαν ναρκωμένος. Όλο το αίμα είχε αδειάσει από τις φλέβες του. Ζωντανός νεκρός. Βλέμμα απλανές και φωνές ακατάληπτες.

Και η μάνα; Αχ, η μάνα του. Ο Μανόλης, σας είπα, δεν ήταν ένας από τους πολλούς. Ήταν το καμάρι όλων μας και το βλαστάρι της μάνας του.

Την ξάπλωσαν σε ένα διπλό κρεβάτι. Αδύνατον να σταθεί όρθια. Έχετε δει σφάγιο που σπαρταράει πριν αφήσει την τελευταία πνοή; Έτσι ήταν η θεία μου. Τιναζόταν και ούρλιαζε και έκανε τα μάτια μας να τρέχουν ασταμάτητα, όχι μόνο για το χαμό του ξαδέρφου μας αλλά και για το δικό της πόνο που τον βλέπαμε και μας συγκλόνιζε ως τα τρίσβαθα της ψυχής μας.

Πρέπει να ήμουν τότε κάτι λιγότερο από τριάντα. Και ήταν δέκα χρόνια που ήξερα ότι παιδιά δεν πρόκειται να κάνω... Ε, δε χρειάζεται να πω ότι αυτό δεν είναι και από τα καλύτερα που μπορούν να συμβούν στη ζωή ενός ανθρώπου. Εκείνο όμως το βράδυ, μπροστά στη μάνα που θρηνούσε το γιο της, μπροστά στη δική της οδύνη και τη συντριβή, προβληματίστηκα και άνοιξα νέα κανάλια αναζήτησης. Τι είναι προτιμότερο; Τι πονάει πιο πολύ; Το παιδί που ποτέ δε θα κάνεις ή να το γεννήσεις, να το κουναρήσεις, να το κάνεις άντρα ολόκληρο και μετά να στο αρπάξει ο Χάρος;

Εδώ δεν ενδιαφέρει η απάντηση στο ερώτημα αυτό. Μόνο το σκληρό βίωμα εκείνης της νύχτας. Και από τότε όσες φορές βρέθηκα μπροστά σε γονείς που έχασαν παιδιά, ίδια τρομερή στάθηκε η αίσθηση.

Και ίδια αντίκρισα τους ανθρώπους να σμίγουν και να αγκαλιάζονται και να κρατούν ο ένας το χέρι του άλλου σε τέτοιες αβάσταχτες στιγμές. Το φωνάζει όλο το είναι σου. Το απαιτούν τα κύτταρά σου. Να γίνεις ένα με τους ανθρώπους που κλαιν τον ίδιο πόνο.

Και πιο πολύ εκείνους που βρίσκονται στο κέντρο του δράματος. Γιατί κακά τα ψέματα. Ο κάθε θάνατος δε χτυπά όλους το ίδιο. Οι παραέξω θα στεναχωρηθούμε και θα κλάψουμε αλλά η ζωή μας θα συνεχιστεί λίγο παρακάτω... Για τους πολύ κοντινούς όμως δεν είναι έτσι. Η δική τους ζωή ποτέ πια δε θα είναι η ίδια. Για τα παιδιά που έχασαν μικρά το γονιό τους, για τους γονείς που έχασαν παιδί και κυρίως για το σύντροφο που χάνει το άλλο του μισό. Εκεί το τραύμα είναι δια βίου και αθεράπευτο. Πώς να κλείσει τέτοια πληγή; Ο άνθρωπος που χάθηκε δεν είναι λεπτοδείκτης... να πας τουλάχιστον να αγοράσεις άλλον.

Αλλά ... αν για ένα λεπτοδείκτη κάθεσαι ώρες και ψάχνεις απελπισμένα σε μια φλοκάτη, μπορείς για άνθρωπο, πες μου, μπορείς; να αδιαφορήσεις; Γιατί καμιά φορά οι άνθρωποι χάνονται κι αυτοί. Τη μία μέρα τους έχεις μπρος σου και την άλλη, φςςςςςς... πάνε. Φεύγουν και εξαφανίζονται και δεν ξέρεις τι απέγιναν.

Εμένα τώρα πες με χαζή. Πες με ηλίθια ρομαντική. Αν είμαι, καλά κάνεις. Αν δεν είμαι, γιατί να με πειράξει; Εδώ δεν πειράζει εσένα που έκανες λάθος εκτίμηση... Λοιπόν, λέω, πως εμένα τέτοιες συμπεριφορές, να χάνεις άνθρωπο και να στέκεσαι παγοκολόνα, να μη σπαράζεις και να μη φέρνεις τον κόσμο ανάποδα να βρεις τον άνθρωπό σου, με παγώνουν ως τα μέσα μέσα δώματα της ψυχής. Και λέω πως δεν είναι ανθρώπινη συμπεριφορά. Αφύσικη και παράταιρη την κρίνω.

Και πες μου και κάτι ακόμα. Πώς να το δω εκείνο το βίντεο που μου δάνεισαν; Πώς να το αντέξω; Δε θέλω ονόματα και γεγονότα να ονοματίσω. Μόνο πως κομμάτια έγινε η ψυχή μου. Και δε χρειάζομαι πια ντοκουμέντα και χαρτιά με βούλες. Μου φτάνει αυτό που είδα. Μάτια αδάκρυτα. Και συγγενείς να λένε "όχι" σε κείνους που θέλαν να βοηθήσουν να βρεθεί ο άνθρωπος. Και το χειρότερο; Α, πώς να το πεις το χειρότερο; Που δε βρίσκω λόγια και δύναμη; Ε, δε θα το πω. Αυτό θα το κρατήσω για μένα. Γιατί ανθρώπους πεθαμένους είναι άδικο να κατηγορήσεις.

Αλλά για τους ζωντανούς; Δε λέω για τους αδάκρυτους. Μιλώ για τους άλλους, εκείνους που έφαγαν τον τόπο και συνεχίζουν χρόνια τώρα να αναζητούν να βρουν άκρη στο αίνιγμα και στο χαμό που κεραυνός και καταιγίδα έπεσε στη ζωή τους και στο σπίτι τους; Πες μου, μπορείς να μη σταθείς δίπλα τους; Να μη σκύψεις με σεβασμό το κεφάλι στο δράμα το ατέλειωτο;

Εγώ, δεν μπορώ. Και να με συμπαθάτε. Δεν κάνω πόλεμο σε κανέναν. Απλά ακούω την καρδιά μου... που πανάθεμά τη ακόμη δε λέει να χάσει το λεπτοδείκτη της. Να ησυχάσω κι εγώ κι αυτή... Ναι. Οι καρδιές δεν είναι ρολόγια να τις κουρδίζεις και να τις ξεκουρδίζεις. Ούτε να τις ξηλώνεις και να τις ξεριζώνεις σαν τα ρολογάκια...


ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ 91395749
Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω
http://educandus.blogspot.com/
ΔΑΝΑΗ
Admin
ΔΑΝΑΗ


Αριθμός μηνυμάτων : 8144
Registration date : 30/10/2007

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Empty
ΔημοσίευσηΘέμα: Απ: ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ   ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Icon_minitimeΤρι Ιουλ 03, 2012 2:12 pm

Μια ακόμη ιστορία που γράφτηκε με αφορμή και το θείο Τάσο:

https://educandus.forumgreek.com/t261-topic

και ένα δικό μου ταξίδι στα μέρη που εκείνος έζησε ξενιτεμένος, στη Νότια Αφρική:

ΔΑΝΑΗ έγραψε:
Λέω σήμερα να σας ξεναγήσω στην Φρανκφούρτη:

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Fra210
Άποψη της προκυμαίας του ποταμού Μάιν (Untermainkai).

Διακρίνεται το Ζάαλχοφ (Saalhof) που είναι το αρχαιότερο διατηρημένο κτίριο της παλιάς πόλης της Φρανκφούρτης. Εκεί στεγάζεται σήμερα το Ιστορικό Μουσείο. Φαίνεται επίσης ο Καθεδρικός Ναός.

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Fra410
Η Πλατεία Γκαίτε με το μνημείο του Γκαίτε και του Γκούτενμπεργκ.

Ο μεγάλος Γερμανός ποιητής, πεζογράφος και λόγιος Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε γεννήθηκε το 1749 στην Φρανκφούρτη.

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Fra710
Γενική άποψη της Φρανκφούρτης

Είναι όμορφη πόλη. Δεν είναι; Έτσι τουλάχιστον δείχνουν οι φωτογραφίες του Φίλιππου Κολιβά. Εγώ πάντως τη Φρανκφούρτη δεν τη γνώρισα... Μόλις απόψε συνάντησα αυτές τις ωραίες φωτογραφίες και θυμήθηκα τότε που πέρασα από κει... Γιατί ναι, έχω επισκεφθεί αυτή την πόλη. Σεπτέμβρης του 1980. Αθήνα - Φρανκφούρτη αεροπορικώς. Κι αμέσως μετά οδικώς αναχώρηση για το λιμάνι του Βιλιεμσχάβεν (ή κάπως έτσι τέλος πάντων). Ήταν τότε που γύριζα τη γη με ένα ναυτικό φυλλάδιο στην κολότσεπη.

Λένε για μας τους ναυτικούς πως έχουμε σε μέρη πολλά γυρίσει. Κι έχουν δει ακόμη περισσότερα τα μάτια μας. Αμέεεεε πώς! Ακόμη κι εγώ που μόλις δυο χρόνια πρόλαβα να δοκιμάσω θάλασσα. Να πιάσω και να σας λέω για μέρη μακρινά και εξωτικά που να καλπάζει η φαντασία σας αφηνιασμένη. Τι Αμερική, τι Αφρική, τι Ασία... Σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της γης αλώνισε η αφεντιά μου. Καβάλα σε ένα παπόρο, πότε φορτηγό και πότε γκαζάδικο. Αλλά η αλήθεια η πικρή είναι πως ο ναυτικός πολύ γυρνάει και ελάχιστα βλέπει. Γιατί δεν έχει πάει εκεί για τουρισμό. Σε δουλειά βρίσκεται. Και τι δουλειά!

Έτσι και με τη Φρανκφούρτη. 11 του Σεπτέμβρη του '80 μπήκα στο αεροπλάνο, φίλησα τη μάνα και τον πατέρα που έστεκαν βουρκωμένοι και πέταξα σε άλλους τόπους. Ένα κοριτσάκι ακόμη. Που δεν ήξερε πού παν τα τέσσερα.

Γνώρισα προχτές μια κοπελιά. Στα 19. Έτοιμη να μπαρκάρει. Γυρνάω και λέω του πατέρα μου: Πού θα πάει, καλέ, παιδί πράμα; Όπου πήγες κι εσύ στην ηλικία της, με αποστόμωσε... Αχ, χρόνια και καιροί. Και χίλια πράγματα να ξεφυτρώνουν στις αναμνήσεις. Κι ας είδες τόσο λίγα. Τα συμπληρώνει η φαντασία ή τελικά εκείνο που μετράει είναι και μόνο να γευτείς την ατμόσφαιρα ενός τόπου; Δεν ξέρω, ειλικρινά δεν ξέρω να σας πω. Λέω μονάχα και το εννοώ πως ακόμη και με μια ανάσα σε κάθε τόπο έχεις πολλά να κουβαλάς. Και πολλά να σημαδεύουν τη ζωή σου για πάντα.
Κάποτε, που λέτε, βρέθηκα στη Σάουθ Άφρικα. Στο Κέιπ Τάουν για την ακρίβεια. Μ' αυτή τη μακρινή τη χώρα έχω πολλά να με ενώνουν. Κι άλλα τόσα να μαυρίζουν την ψυχή μου. Ακόμη σήμερα ζουν εκεί θείοι και ξαδέρφια μου. Και στο ξένο χώμα της κοιμούνται δυο πρόσωπα αγαπημένα. Ο πρώτος από τα ξαδέρφια μου, ο μεγαλύτερος. Ο Μανόλης... Και της αδερφής του το παιδί, λίγων ημερών γαμπρός, ο Κωστάκης. Σκοτωμένοι κι οι δυο από μαύρους. Έχω πολλούς λόγους να τη μισώ τη ράτσα τους. Μα έχω και κάτι ακόμη να μου καίει την ψυχή.

Καλοκαίρι ήταν του '81. Κατεβαίναμε με άδειο το βαπόρι από Ευρώπη για Περσικό. Ένα 250άρι γκαζάδικο. Θηρίο ολόκληρο... Γύρω το γύρω την Αφρική. Από Ρότερνταμ συγκεκριμένα για Jebel Dhanna. Σαλπάραμε στις 29 του Ιούλη και αρχίσαμε τα γνωστά. Πλύσιμο αμπαριών και επισκευές. Ματσακόνι και βάψιμο. Λίγο μετά τα Κανάρια ο καιρός αγρίεψε. Στις 17 του Αυγούστου έγραφα στο ημερολόγιο:

"Δε δουλεύουμε σήμερα. Μεταφορά αργίας. Το κούνημα άρχισε. Εκείνη η μέση πάνω κάτω πάει. Φοβάμαι."

Ε, ναι. Δεν ήμουνα τρελή να μη φοβάμαι. Παλιό καράβι ήταν. Δέκα χρονών... Για μεγάζο γκαζάδικο αυτό σημαίνει βαθιά γεράματα. Ήταν και κακοσυντηρημένο. Πώς να μη φοβάσαι; Και δυστυχώς αποδείχτηκε πως είχα και μεγάλο δίκιο. Δε θυμάμαι πια το πώς αλλά γεγονός είναι ότι κινδύνεψε σε κείνο το ταξίδι το καράβι μας να πάθει τα χειρότερα. Το τοίχωμα στο μεσιανό αμπάρι ξεκόλλησε... τρύπησε... θα σας γελάσω. Πάντως μια λαμαρίνα πήγαινε κι ερχόταν και πέταγε σπινθήρες! Τρεις και πέντε σε όλους.

Μια και δυο πιάνουν τον καπετάν Γιάννη, τον ανθυποπλοίαρχο, και τον κατεβάζουν να ελέγξει τη ζημιά. Άμα λέμε καπετάν, μην πάει ο νους σας σε κανένα θαλασσόλυκο με χρόνια στη θάλασσα. Πιτσιρικάς κι αυτός. Ένα παλικαράκι νιόπαντρο σχεδόν που είχε μαζί και την κυρά του.

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ 91891710


Εδώ σε κάποιες καλύτερες στιγμές τρώμε την ψαρόσουπα που μαγείρεψε η Ελένη του... Θαρρώ πως ήτανε με ψάρι που είχαμε βγάλει μόνοι μας στον Περσικό. Και μάλιστα ροφός. Έπεσε ο μπάρμπας (παρατσούκλι του καπετάνιου) στη μέση και ζήταγε ως κεφαλή του πλοίου να φάει αυτός το κεφάλι. Αμ δε. Πονηρός ο ανθυποπλοίαρχος σκαρφίστηκε εγκυμοσύνη της κυράς του και αρνήθηκε τη χάρη.

Όταν όμως κόπηκε η λαμαρίνα (ο μπουλμές όπως τη λένε στα βαπόρια) καμία χάρη δε χώραγε. Έκλαψε η Ελένη, πήγε και ήρθε η ψυχούλα της από την αγωνία, μα εκείνος να πει όχι δε γινόταν. Τον έδεσαν, του φόρεσαν ίσως και σωσίβιο και τον κατέβασαν μέσα στο τάνκι. Όταν το βαπόρι είναι άδειο στα τάνκια μέσα βάζουμε νερό. Θαλασσινό νερό. Για να κρατάει βάρος και να μπορεί να ταξιδέψει το πλοίο. Έρμα το λένε στην επίσημη γλώσσα, σαβούρα στη διάλεκτο των ναυτικών. Και μέσα σε τούτη τη σαβούρα την ανακατεμένη με τα υπόλοιπα από το πετρέλαιο βρέθηκε ο ανθυποπλοίαρχος με μια μικρή φουσκωτή βαρκούλα. Το κατέβασμα έγινε από μια ελάχιστη τρύπα στην κουβέρτα που ίσα και χωράει να περάσει άνθρωπος. Κανονική κάθοδος για την κόλαση.

Πήγε, είδε, έλεγξε... Ανέβηκε κάποια στιγμή επάνω σχεδόν άπνοος. Του έριξαν νερό, τον συνέφεραν. Πήρε επιτέλους ανάσα και η Ελένη που ευτυχώς και δεν ήταν αληθινά έγκυος, ειδεμή θα το έχανε το παιδί...

Ανέφερε έπειτα τα καθέκαστα στον ... μπάρμπα. Ξεκολλημένος ο μπουλμές. Και σπινθήρες... Άσχημα τα μαντάτα για την εταιρεία. Η επισκευή αναπόφευκτη. Πήραμε το οκ. Αλλαγή ρότας και προορισμός το Καίηπ Τάουν. Αργά αργά και κάνοντας το σταυρό μας να προκάμουμε. Για να σας γράφω, καταλαβαίνετε, προφτάσαμε το κακό. Ούτε το καράβι κόπηκε στα δυο σαν καρπουζόφλουδα ούτε και έκανε μπαμ. Φυσιολογικά και τα δύο για τέτοιες καταστάσεις.

Πήγαμε λοιπόν στη γιάρδα του Καίηπ Τάουν, στο ναυπηγείο δηλαδή, και επιτέλους ανασάναμε ανακουφισμένοι. Μια βδομαδούλα οφ από βάρδιες στα κύματα και άλλο τόσο βολτίτσα στην άγνωστη πόλη. Μη φανταστείτε βέβαια ραχάτι από το πρωί ως το βράδυ. Οι βάρδιες είναι βάρδιες ακόμη και στο λιμάνι. Και μη φανταστείτε πως τέτοια καράβια πάνε και δένουν στην κεντρική προβλήτα. Και δουλειά έπρεπε να δουλέψεις και αρκετά χιλιόμετρα από την πόλη ήμασταν. Αλλά και έτσι τον κρατάς το ναυτικό να μη βγει έξω;

Φυσικά σε τέτοιους τόπους δεν πας μόνος σου. Και μάλιστα εκείνη την εποχή. Μπουλούκι όλο το τσούρμο κινήσαμε για τη βόλτα. Κάποιος ατζέντης ήρθε και μας παρέλαβε και μάλιστα έλληνας. Πρώτα για ψώνια. Τι ψώνια δηλαδή; Εγώ καινούρια ήμουν ακόμη στο καράβι και δεν είχα να παίρνω και πολλά. Και δοκιμάκι... Από όλη την αγορά του Καίηπ Τάουν μόνο λίγες κάρτες πήρα να θυμάμαι τον τόπο και μια πετσέτα Adidas... Ανάγκη κι αυτή γιατί του καραβιού ήταν τρύπιες και της κακιάς ώρας. Τόσα χρόνια μετά ακόμη την κρατάω κι ας άρχισε να μοιάζει με τις βαπορίσιες. Μα είναι με θαλασσινό ιδρώτα αγορασμένη. Πώς να την πετάξεις;

Και θυμάμαι και μια γκάφα περιωπής... Μπαίνουμε σε ένα φαρμακείο, κάποιος ήθελε κάποιο φάρμακο, και βλέπω κάτι σοκολατάκια. Όπα λέω. Εδώ τα φαρμακεία τους έχουν και γλυκά. Τα αγοράζω όλο χαρά και την άλλη μέρα στο βαπόρι παιδευόμουν να καταλάβω γιατί ήταν τόσο άγλυκα. Ε, ρημάδια αγγλικά... Πού να καταλάβω ότι ήταν για διαβητικούς...

Κι αφού τελειώσαμε με τα ψώνια, γυρνάει ο ατζέντης και μας λέει να πάμε σε μια ταβέρνα ελληνική. Χαράς ευαγγέλια. Επιτέλους να φάμε ανθρώπινο φαΐ. Αχ, τι το θέλαμε...

Πάμε, που λέτε, και όλα καλά και όλα ωραία. Να γλείφεις τα δάχτυλά σου. Και να μας λένε εκεί οι μετανάστες οι ρωμιοί τα δικά τους και να τους λέμε κι εμείς. Πούθε είσαι πατριώτη και μην ξέρεις έναν τάδε κτλ. Και κάποια στιγμή μας βάζει και τα σχετικά καψουροτράγουδα - ελληνικά φυσικά - και αρχίζει ο χορός. Ζεμπεκιά θυμάμαι. Το αφεντικό του μαγαζιού ο χορευτής. Και πάνω στο τσακίρ κέφι κάνει μια και τραβάει το τραπεζομάντιλο με όλα τα συμπράγκαλα. Πιάτα ποτήρια και μπουκάλια όλα θρύψαλα.

Βγαίνει τρέχοντας η κοπέλα από την κουζίνα να μαζέψει τα σπασμένα γυαλικά. Και ξαφνικά βλέπουμε το δικό μας να της δίνει με όλη του τη δύναμη μια κλοτσιά που άλλο να τη διαβάζεις και άλλο να τη βλέπεις. Δίπλωσε το κορίτσι στη μέση και βόγκηξε που να σου σπαράζει η καρδιά.

Τι κάνεις ρε; Γιατί την κλότσησες τη φουκαριάρα; Ρώτησε ο πρώτος που κατάφερε να συνέλθει από την τεράστια έκπληξη.

Και η απάντηση η αναπάντεχη: Έτσι θέλουν αυτές. Αν δεν τις χτυπήσεις σηκώνουν κεφάλι!!!

Γεια σου ελληναρά μου. Εκπρόσωπε εκείνου του λαού που θέλει να λέει πως κρατά από αρχαία Ελλάδα. Και πολιτισμό που έδωσε τα φώτα στην οικουμένη, τρομάρα μας...

Λίγο αργότερα πήγαμε όλοι με τη σειρά στην τουαλέτα και βγάλαμε το φαΐ που είχαμε φάει. Καλύτερα βαπορίσιο φαγητό, ακόμη καλύτερα να ανακατεύεσαι από τα μποφόρια μα όχι αυτό. Όχι αυτό που σε κάνει να ντρέπεσαι που γεννήθηκες άνθρωπος... Καλύτερα ζώο, να βλέπεις και να μην καταλαβαίνεις και να μη σκέφτεσαι.

Όταν μετά από πολλά χρόνια πήραμε στην Ελλάδα το μαύρο μαντάτο για τον αγαπημένο μου ξάδερφο, η ξεχασμένη σκηνή με εκείνη τη μαυρούλα στο Καίηπ Τάουν βρικολάκιασε ξανά τις νύχτες μου. Μαύρος κι εκείνος που σκότωσε το Μανόλη μας. Στο Γιοχάνεσμπουργκ το φονικό. Ληστεία ένοπλη...

Έκλαιγα για το Μανόλη... έκλαιγα και για κείνους τους δύστυχους ανθρώπους που όσο και να ήθελα δεν μπορούσα να κάνω πως δεν ήξερα και το δικό τους δίκιο. Δεν τόλμησα όμως ποτέ να το υπερασπιστώ στο θειο μου. Λένε τέτοια πράγματα σε έναν πονεμένο και χαροκαμένο πατέρα;

Πάνε χρόνια που ο θείος μου κοιμάται τον ύπνο τον ανεξύπνητο. Ήσυχος πια από το δράμα του παιδιού του και λίγα χρόνια αργότερα και του εγγονού του. Ληστεία και στη δεύτερη περίπτωση. Ξεφόρτωνε του γάμου του τα δώρα στην πυλωτή του σπιτιού... Μαύρος και πάλι ο ληστής και δολοφόνος...

Μ' αυτόν τον καημό έφυγε ο θείος μου. Από το τελευταίο του ταξίδι στην Αφρική, 14 του Ιούνη του '98, μου έστειλε τούτη την κάρτα:


ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ K_t10

Το Καίηπ Τάουν. Η πόλη που ζει ο άλλος μου ξάδερφος. Και το βουνό Τραπέζι. The Table Mountain... Ίδιο με εκείνη τη μέρα του '81 που το αντίκρισα από τη γέφυρα του πλοίου. Τουλάχιστον ας έχει αλλάξει πια η ζωή των ανθρώπων. Να μην κλοτσάνε οι λευκοί τους μαύρους... Να μη σκοτώνουν οι μαύροι τους λευκούς. Να ζούνε επιτέλους ανθρώπινα.

Εγώ δεν πρόκειται εκεί να ξαναπάω. Και τότε που πήγα λίγα πράγματα πρόλαβα να δω. Σχεδόν τίποτα. Ή μπορεί και όλα...

Κρατάω αυτή την κάρτα κολλημένη στα πλακάκια της κουζίνας μου. Κάθε φορά που στρώνω το τραπέζι σηκώνω τα μάτια και εκεί στέλνω τη δική μου προσευχή. Να είναι άνθρωποι οι άνθρωποι σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Και μονιασμένοι να μοιράζονται το ψωμί της κάθε μέρας. Όχι τον άρτον τον επιούσιον αλλά τη χαμένη μας ανθρωπιά, Κύριε... Όπως κι αν σε λένε... Και σε όποιον άνθρωπο. Λευκό ή μαύρο ή κίτρινο. Να, σαν και τα λουλουδάκια αυτής της κάρτας. Χίλια χρώματα και όλα όμορφα. Και όλα χρειαζούμενα για το θαύμα της ζωής.
Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω
http://educandus.blogspot.com/
ΔΑΝΑΗ
Admin
ΔΑΝΑΗ


Αριθμός μηνυμάτων : 8144
Registration date : 30/10/2007

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Empty
ΔημοσίευσηΘέμα: Απ: ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ   ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Icon_minitimeΤρι Ιουλ 03, 2012 3:03 pm

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ %25CF%2583%25CE%25AC%25CF%2581%25CF%2589%25CF%2583%25CE%25B70006

Τα τρία αδέρφια, ο Αναστάσιος, αριστερά, ο Χρυσόστομος, στη μέση, ο Θεόφιλος, δεξιά.

Οι δύο πρώτοι πλέον δεν είναι κοντά μας. Κι έμεινε πίσω ο μικρότερος, με τις δύο αδελφές, τη Βασίλω και τη Γκέλω, να θυμούνται πρόσωπα και στιγμές που δε θα ξαναδούν και δε θα ξαναζήσουν.

Τι είναι αλήθεια η ζωή μας; Πόσο λίγο κρατάει; Πόσο καταφέρνουμε να τη σκοτώνουμε με ανοησίες;

Και μου διάβασε χτες ο πατέρας μου, ο βενιαμίν από τα πέντε αδέρφια, ένα λογοπαίγνιο από τον Πλάτωνα και το πρώτο βιβλίο των νόμων του:

ΑΠ' ΟΝΟΥ ΠΕΣΕΙΝ!

δηλαδή πέσιμο από όνο, από γαϊδούρι. Κι αν το διαβάσεις λέει ο Πλάτων διαφοροποιώντας ανάλογα την ορθογραφία, διαβάζεται:

ΑΠΟ ΝΟΥ ΠΑΙΣ ΗΝ!

από μυαλό δηλαδή είναι παιδί...

Τη φράση συναντάμε και στον Αριστοφάνη ελαφρώς αλλιώτικη:

ΑΠ' ΟΝΟΥ ΠΕΣΩΝ!

και με την άλλη ορθογραφία:

ΑΠΟ ΝΟΥ ΠΑΙΣ ΩΝ.

Κατάλαβες, παιδί μου; Ή έχεις πέσει κι εσύ από το ... γαϊδούρι;

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ %25CF%2583%25CE%25AC%25CF%2581%25CF%2589%25CF%2583%25CE%25B70005

Κι αυτή είναι ολόκληρη η οικογένεια, πέντε παιδιά και ο πατέρας τους στη μέση. Και από αριστερά: Ο Χρυσόστομος, η Βασίλω, ο Τάσος, ο παππούς Λάμπρος, η Γκέλω, ο πατέρας, ο Θεόφιλος. Η μάνα; Η μάνα χάθηκε νωρίς. Κι άφησε τον μικρότερο μόλις στα έξι. Και όλο και όλο που έμεινε σε μας που δεν τη γνωρίσαμε τη γιαγιά Καλλιρόη, είναι μια μικρή φωτογραφία:

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ %25CF%2583%25CE%25AC%25CF%2581%25CF%2589%25CF%2583%25CE%25B70007

Το αστείο είναι που και αυτή τη φωτογραφία δε θα την είχαμε, γιατί δε συνήθιζαν τότε οι φτωχοί άνθρωποι στα ορεινά χωριά της Ηπείρου να βγάζουν φωτογραφίες. Μα έβγαλε λέει ο Μεταξάς διαταγή να καταγραφούν όλα τα γαϊδούρια της επικράτειας. Και μαζί και οι ιδιοκτήτες τους. Είχε και η γιαγιά ένα γαϊδουράκι, τον Κανούτο. Και θέλοντας και μη φωτογραφήθηκε για να μην πληρώσει τους παραλογισμούς της 4ης Αυγούστου κι εκείνους που είχαν πέσει από τα γαϊδούρια... Και που δυστυχώς στις μέρες μας αυξήθηκαν και μπήκαν και στη Βουλή. Γιατί οι άνθρωποι ξεχνούν. Και οι Έλληνες είναι λαός αμνήμων.

Γι' αυτό και έχει νόημα να θυμόμαστε. Και την ιστορία του τόπου και της οικογένειάς μας. Και να τιμούμε τη μνήμη εκείνων που έφυγαν. Ο Λιαντίνης το έλεγε ενδοκοσμική αθανασία. Με την έννοια πως ο άνθρωπος μένει ζωντανός όσο παραμένει η μνήμη του ζωντανή στους ανθρώπους.

Κι είναι αυτή η ιστορία του καθενός μας που τον βαραίνει και τον διαμορφώνει. Αυτή που του διδάσκει ποια στάση να κρατάει στη ζωή. Γιατί τον πονάει και ο πόνος είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος.

Μη μου λέτε λοιπόν εμένα για δεξιούς και αριστερούς. Πέστε μου μονάχα το μοιρολόι του Παπαδιαμάντη, για τα βάσανα και τους καημούς του κόσμου που δεν έχουν τελειωμό...

Ο θείος μου ήταν ένας τέτοιος βασανισμένος άνθρωπος. Γι' αυτό και ήταν άνθρωπος. Επειδή πόνεσε βαθιά. Και είδε από τα πρώτα βήματα της ζωής του κατάματα τη δυστυχία. Τη φτώχεια, την ξενιτιά, την ορφάνια, τον πόλεμο, τον εμφύλιο σπαραγμό και ξανά τη φτώχεια και ξανά την ξενιτιά. Και μετά, το αποκορύφωμα. Το θάνατο του παιδιού του, τον άδικο θάνατο. Και τον θάνατο ακόμη των εγγονών του. Σε τίποτε δεν του χαρίστηκε η ζωή. Σε τίποτε δεν τον λυπήθηκε. Κι όμως εκείνος κράτησε ως τη στιγμή που έφυγε τη λεβεντιά του και την αξιοπρέπειά του. Ένας πραγματικός άρχοντας, όπως λένε όσοι τον γνώρισαν. Που ήξερε να ζει τη ζωή και να στέκει όρθιος στα σκληρά χτυπήματα της μοίρας.

Και θυμάμαι τη μέρα της εκταφής των οστών του. Που ήταν και εμπειρία πρωτόγνωρη για μένα. Να πλένουν οι αδερφές του τα οστά του με κρασί. Και να κοιτώ το κρανίο του. Και να σκέφτομαι. Τι είναι ο άνθρωπος; Και πόσο τραγική η μοίρα του...

Να υπάρχεις Ελληνικός, έλεγε ο Δάσκαλός μου ο Λιαντίνης, σημαίνει τέσσερα πράγματα:

Παράθεση :
«Να υπάρχεις Ελληνικός δηλώνει τέσσερις τρόπους συμπεριφοράς.


Ότι δέχεσαι την αλήθεια που έρχεται μέσα από τη φύση, όχι την αλήθεια που φτιάχνει το μυαλό των ανθρώπων.

Ότι ζεις σύμφωνα με την ηθική της γνώσης, όχι με την ηθική της δεισιδαιμονίας και των προλήψεων.

Ότι αποθεώνεις την εμορφιά, γιατί η εμορφιά είναι δυνατή σαν το νου σου και φθαρτή σαν τη σάρκα σου.

Και κυρίως αυτό: ότι αγαπάς τον άνθρωπο. Πώς αλλιώς! Ο άνθρωπος είναι το πιο τραγικό πλάσμα μέσα στο σύμπαν.»

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ - εισαγωγικό σχόλιο στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Ο θείος Τάσος θαρρώ ότι αρίστευσε και στα τέσσερα. Πάντα διψασμένος για γνώση και μελετώντας βιβλία μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Πάντα δίκαιος στις κρίσεις του και κατά των προλήψεων που αφυδατώνουν την κρίση. Εραστής του ωραίου σε κάθε του μορφή. Και ερωτευμένος με τον άνθρωπο, το πλέον τραγικό πλάσμα στο σύμπαν. Ήταν έναν Ελληνοέλληνας ο Τάσος Λαμπρίδης. Κι ένας Έλληνας που δεν έμεινε στα λόγια λάτρης της Ελλάδας. Πολέμησε στο Αλβανικό, πολέμησε στην Αντίσταση. Δίχως να λογαριάσει τη ζωή του.

Τέτοιοι κάποτε ακόμη και οι πρόεδροι κοινοτήτων μας. Σε αντίθεση με το θλιβερό σήμερα που βλέπουμε την Ελλάδα να παραπαίει. Και τα λαμόγια να επιπλέουν...

Τον θυμάμαι να μας στέλνει φωτογραφίες από το Κογκό. Και τα σκελετωμένα και γυμνά παιδιά της Αφρικής. Πόσα και πόσα δεν είδαν τα μάτια αυτού του ανθρώπου.

Κατάλαβες γιατί απόμεινα να κοιτώ τις άδειες κόγχες του κρανίου του και να συγκλονίζομαι;

Κατάλαβες γιατί ο Λιαντίνης λέγει πως όταν πεθαίνει ο άνθρωπος που έσωσε να γίνει άνθρωπος σβήνει μαζί του και το σύμπαν;

Κατάλαβες γιατί σήμερα, επέτειο του θανάτου του, 3 του Ιούλη του 1999, δεν μπορώ παρά να τον θυμάμαι και να διδάσκομαι ακόμη από το παράδειγμά του; Όχι γιατί ήταν ο μεγάλος αδερφός του πατέρα μου, μα γιατί ήταν αυτός που ήταν. Και νιώθω τυχερή που τον γνώρισα. Να τον έχω φάρο και οδηγό ζωής μαζί με όσους άλλους Ανθρώπους σύντυχα στη ζωή μου. Να ξορκίζω το κακό του σήμερα και τα ανθρωπάρια και τους Γραικύλους.
Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω
http://educandus.blogspot.com/
ΔΑΝΑΗ
Admin
ΔΑΝΑΗ


Αριθμός μηνυμάτων : 8144
Registration date : 30/10/2007

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Empty
ΔημοσίευσηΘέμα: Απ: ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ   ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ Icon_minitimeΤρι Ιουλ 03, 2012 3:10 pm

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ %25CF%2583%25CE%25AC%25CF%2581%25CF%2589%25CF%2583%25CE%25B70022

Ο Τάσος Λαμπρίδης με τα αδέρφια του, το Χρυσόστομο δεξιά του, το Θεόφιλο στα αριστερά.

Σε κάποιο από τα γλέντια και στις καλές στιγμές. Ίσως στην Αγια - Παρασκευή του χωριού μας...

Ήξερε να ζει τη ζωή του. Παρά τα βάσανα. Κι αυτό θαυμάζω πιότερο στον άνθρωπο. Να μην τον παίρνει από κάτω. Να στέκεται ορθός.
Επιστροφή στην κορυφή Πήγαινε κάτω
http://educandus.blogspot.com/
 
ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΔΗ
Επιστροφή στην κορυφή 
Σελίδα 1 από 1
 Παρόμοια θέματα
-

Δικαιώματα σας στην κατηγορία αυτήΔεν μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης
HOMA EDUCANDUS :: HOMA EDUCANDUS :: ΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΡΥΜΗΣ-
Μετάβαση σε: