Δέντρα από σκουπίδια ή δέντρα για τα σκουπίδια;

Την τρέλα μου με τα δέντρα την ξέρουν καλά οι αναγνώστες του φόρουμ. Την ξέρουν και οι μαθητές μου.

http://faros.fforumfree.com/t99-topic

Μια τρέλα που ξεκίνησε από τα χρόνια τα παιδικά τότε που μίλαγα με τα δέντρα στο μικρό ορεινό χωριουδάκι που πήγαινα δημοτικό, στο Πολύδροσο Θεσπρωτίας, Πολύδροσο όνομα και πράγμα χάρη στα δέντρα του.

Τρέλα που ανανεώθηκε όταν γνώρισα το Λιαντίνη. Το Δάσκαλο που μας τραγούδαγε τους στίχους του ποιητή, να γίνουμε αληθινοί σαν δέντρα και του ανθρώπου που αγάπησε τα δέντρα περισσότερο από τους ανθρώπους...

Αργότερα, όταν για ένα χρόνο πήγα για σπουδές στην Κύπρο, και έζησα πάλι για μερικούς μήνες σε σπίτι με κήπο, το πλέον ευχάριστο συναίσθημα ήταν ακριβώς η ζωντανή επαφή με τα δέντρα. Να κόβεις λεμόνι από τη λεμονιά και μανταρίνι από τη μανταρινιά. Και να πατάς στο χώμα, δέντρο κι εσύ και μυθικός Ανταίος. Να πλημμυρίζεις δύναμη. Στη γη που σαν χρυσοπράσινο φύλλο ταξιδεύει στο πέλαγος.

Έπειτα το όνειρο τέλεψε. Και γύρισα στο τσιμέντο της Αθήνας. Ευτυχώς σε μια γωνιά της πόλης που ακόμη ζούσε μια νησίδα πράσινου. Πόσες και πόσες φορές ανέβασα στο φόρουμ φωτογραφίες από εκείνο τον κήπο; Που απλωνόταν κάτω από το μικρό μου στρατηγείο; Και πόσες σας ζάλισα όταν τα χέρια των ανθρώπων και τα μηχανήματα του διαβόλου στήνανε πόλεμο με το μικρό πνεύμονα πρασίνου της παλιάς μου γειτονιάς:

https://educandus.forumgreek.com/t277-topic

Κι άλλες φορές, που πετιόμουν για λίγο στην Ήπειρο, δεν έχανα ευκαιρία να σας τρελαίνω με τον κήπο του πατρικού μου.

https://educandus.forumgreek.com/t517-topic

Για να έχουν να λένε και οι άσπονδοι φίλοι μου για τον κήπο της Μαρίας τα δικά τους. Δεν πειράζει. Εμένα μου φτάνουν και μου περισσεύουν οι λίγοι καλοί φίλοι που μοιράζονται τις τρέλες μου. Και τις τρέλες για τα δέντρα. Ένας από αυτούς και ο "Ζορμπάς" που σήμερα ζήτησα επειγόντως βοήθεια τις επιστημονικές του γνώσεις. Γιατί εκείνος δεν έχει μόνο την τρέλα αλλά και την ιερή επιστήμη της γεωπονίας έχει σπουδάσει.

Κι αν είπα όλα τα προηγούμενα ήταν μόνο και μόνο για να αποδείξω πως δε με έπιασε ξαφνικά ο ιερός θυμός. Ναι, θυμός μεγάλος. Και οργή απερίγραπτη. Αυτό νιώθω όταν βλέπω να κόβουν δέντρα. Ένα θυμό που βρίσκω χίλιους τρόπους να μεταλαμπαδεύω στους μικρούς μου μαθητές. Ένας από αυτούς και το δέντρο από σκουπίδια:

https://educandus.forumgreek.com/t726-topic

Σήμερα όμως η κατάσταση αντιστράφηκε. Και έζησα το θρίλερ των δέντρων που έγιναν σκουπίδια...

Λοιπόν. Εξηγώ. Όπως γνωρίζετε οι περισσότεροι εδώ και ένα χρόνο η μεγάλη μου τρέλα με οδήγησε στην Ήπειρο. Πάει η τσιμεντούπολη. Και η σαράντα χρόνια ζωή μου στο κλεινόν άστυ πάει. Το πώς τα πέρασα εδώ αυτό το χρόνο, επίσης το ξέρετε σε σημαντικό βαθμό. Τις βόλτες στα βουνά και στα λαγκάδια, στις παραλίες και στα ποτάμια. Με βροχή και με χιόνι και με την άνοιξη που ήταν ευλογία απερίγραπτη. Πόσες και πόσες φωτογραφίες ανέβηκαν στο φόρουμ από τις εξορμήσεις αυτές; Έκθεση φωτογραφίας κατάντησε. Για να μοιραστώ μαζί σας τη βαθιά ευχαρίστηση ενός ανθρώπου που επιτέλους ζει κοντά στη φύση.

Ευχαρίστηση και το νέο μου σχολείο. Για τη μεγάλη αγαπημένη, τη θάλασσα, που απλώνεται λίγα μέτρα πιο πέρα από τα παραθύρια μας, αλλά και για τα δέντρα του! Αυτά τα δέντρα με μάγεψαν από την πρώτη στιγμή που πάτησα το πόδι μου στο νέο μου σχολείο. Και ήταν τα δέντρα αυτά που ξετρέλαναν ακόμη και το φίλο μου το Ζορμπά, το γεωπόνο. Έβλεπε και δεν πίστευε το πανέμορφο πεύκο του σχολειού μας:


Τις καρυδιές, τον ευκάλυπτο, τα πλατάνια...


Σήμερα, όμως, Ζορμπά, τα δέντρα που τόσο λαχτάρησα, τα έβαλαν στόχο. Λόγοι ασφαλείας είπαν. Έπρεπε να κοπούν, να περιοριστούν, για να μην κινδυνέψουν τα παιδιά.

Δεν κατάλαβα στην αρχή τι εννοούν. Και θεώρησα πως απλά θα κόψουν λίγα κλαδάκια που ακουμπούσαν στο κτίριο ή κατέβαιναν χαμηλά. Ή τέλος πάντων θα κάνουν κάτι για το γιγαντιαίο ευκάλυπτο που όταν φυσούσε πέρυσι πράγματι καρδιοχτυπούσαμε μην κάνει κανένα απότομο και σωριαστεί στο έδαφος. Έτσι τουλάχιστον λέει ο πατέρας μου για τους ευκαλύπτους, πως έχουν αυτό το κακό. Να ξεριζώνονται όταν φυσάει δυνατά.

Όταν όμως έβαλαν μπροστά και άρχισαν να θερίζουν ακόμη και κλαδιά που δεν ενοχλούσαν σε τίποτε και να κονταίνουν τα δέντρα έως εξαφάνισης, επαναστάτησα. Εκείνοι επέμεναν. Πως έτσι πρέπει να γίνει. Και πως σε ένα χρόνο θα έχουν ξαναψηλώσει τα δέντρα και θα γίνουν το ίδιο ψηλά, όπως πριν πέσει το πριόνι...

Γεωπόνος δεν είμαι. Και δεν ξέρω. Γι' αυτό και θέλω τη γνώμη σου.

Όπως και αν έχει, αισθητικά τουλάχιστον το αποτέλεσμα μου έφερε δάκρυα. Κουτσούμπια! Έτσι τα λέμε εδώ τέτοια δέντρα που το κλάδεμα τα αφήνει με γυμνά χοντρά κλαδιά να προεξέχουν από το φύλλωμα. Όπως οι δυο μεγάλες καρυδιές στην είσοδο:


Έτσι πρέπει να κλαδεύονται τα δέντρα;

Και τέτοια εποχή;

Κι ενώ είναι φορτωμένα με καρπό;

Τουλάχιστον, έλεγαν οι άνθρωποι του σχολείου, ας άφηναν τις καρυδιές μέχρι να ωριμάσουν τα καρύδια. Κρίμα να χαθούν άγουρα...

Να σημειώσω ότι μόλις την περασμένη εβδομάδα η Ηγουμενίτσα χτύπησε την ψηλότερη θερμοκρασία στην Ελλάδα. Σαράντα βαθμούς παρακαλώ. Κι ακόμη θερμοκρασίες καύσωνα έχουμε. Ενώ πάνε μήνες που δεν έβρεξε. Σε τέτοιες συνθήκες κλαδεύονται τα δέντρα;

Είναι επικίνδυνο δέντρο η καρυδιά; Μήπως πράγματι η ασφάλεια των παιδιών δικαιολογεί αυτή την επέμβαση;

Εμείς, το σχολείο μας, ζήτησε από την αρμόδια υπηρεσία του δήμου Ηγουμενίτσας, να κόψει εκείνα τα κλαδιά που δημιουργούν πρόβλημα ασφάλειας. Το αν και πόσο έπρεπε να κοπούν δεν είναι δική μας δουλειά να το ορίσουμε. Είναι όμως δικαίωμά μας και υποχρέωσή μας να γνωρίζουμε. Αν μη τι άλλο να ξέρουμε και τι θα πούμε στα πιτσιρίκια που στις 12 του μήνα θα έρθουν να ξεκινήσουν τη νέα χρονιά. Αν είναι λοιπόν για το καλό, αν έτσι έπρεπε να γίνει, τι να κάνουμε; Ας βάλω κι εγώ την τρέλα μου με τα δέντρα στην άκρη και ας αναφωνήσω ΠΡΩΤΑ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ!

Θα δημοσιεύσω και άλλες φωτογραφίες από το κλάδεμα στη συνέχεια, ώστε ο Ζορμπάς και όσοι άλλοι διαβάσουν το άρθρο να σχηματίσουν καλύτερη άποψη...

Στην τελευταία φωτογραφία φαίνεται πόσο κατέβηκαν οι δυο καρυδιές, και πόσα κλαδιά αφαιρέθηκαν.

Ξεπερνούσαν σε ύψος κατά πολύ το διώροφο κτίριο του σχολείου.

Τώρα μετά βίας φτάνουν στο ύψος του πρώτου ορόφου και μάλιστα αυτό που θα βλέπουν τα παιδιά από τις διπλανές αίθουσες είναι τα γυμνά κομμένα κλαδιά.


Υπόψην ότι με τη γκρίνια μου γλίτωσαν κάτι πλαϊνά κλαδιά που δημιουργούσαν ομπρέλα προστασίας από τον ήλιο. Σημείο που καταφεύγουν όλα τα μικρά του σχολείου τους μήνες που έχει μεγάλη ηλιοφάνεια. Είναι η φωλίτσα τους εκεί.

Αν δεν γκρίνιαζα, θα έφταναν το κλάδεμα στο "σταυρό"... Εκεί δηλαδή που διακλαδίζονται τα μεγάλα κλαδιά.

Έτσι λέει είναι το σωστό κλάδεμα. Είναι;

Διακρίνεται πάνω το στέγαστρο της εισόδου. Και μπορεί κανείς να καταλάβει πόσο κλαδεύτηκαν τα δέντρα. Μετά βίας φτάνουν πια εκεί που τελειώνει ο πρώτος όροφος ενώ ξεπερνούσαν κατά πολύ και το δεύτερο και τελευταίο όροφο του σχολείου.

Και είναι τώρα μορφή δέντρου αυτό; Καλά το κόντεμα. Αλλά αισθητικά το θέαμα πλέον των δύο δέντρων, των δύο καρυδιών, είναι αποκρουστικό...

Μετά τις καρυδιές, σειρά πήρε ο γειτονικός ευκάλυπτος:


Το κλαδί που έχει απομείνει στη φωτογραφία δείχνει πού έφτανε το δέντρο σε ύψος.

Ένα δέντρο που το χειμώνα όταν φύσαγε, το φοβόμασταν. Μην ξεριζωθεί.

Μπορεί και το δικό του κούρεμα να με πόνεσε, αλλά αν είναι για την ασφάλεια των μαθητών, δεν το συζητώ.

Βέβαια ανοιχτό μένει το ζήτημα αν έπρεπε τώρα να γίνει το κλάδεμα...

Μια ακόμη φωτογραφία πριν κοπεί και το τελευταίο ψηλό κλαδί.

Στο ίδιο ύψος με αυτό έφταναν και τα υπόλοιπα κλαδιά του δέντρου. Ένα δέντρο πραγματικά τεράστιο.

Η αρχή του κλαδέματος του ευκάλυπτου. Η αφαίρεση των κλαδιών που κρέμονταν και κινδύνευαν τα μάτια των παιδιών...



Να και μια φωτογραφία που είχα ξεχάσει. Εδώ φαίνεται πόσο μεγάλο ήταν το δέντρο πριν κλαδευτεί...

Και το αποτέλεσμα. Του ευκάλυπτου...

Μετά τις καρυδιές και τον ευκάλυπτο ήρθε η σειρά της άλλης αυλής, και τα πλατάνια...

Που είναι πραγματικά πολύτιμα αφού βρίσκονται στο προσήλιο μέρος του σχολείου και δίνουν τη μοναδική σκιά σε όλο το χώρο που ψήνεται στον ήλιο.


Το κλάδεμα εδώ ευτυχώς ήταν αρκετά περιορισμένο. Ούτε κόντυναν τα δέντρα και δεν έκοψαν πολλά κλαδιά. Μόνο όσα θεώρησαν ότι ενοχλούν γιατί ακουμπούσαν στο κτίριο.

Πάλι καλά. Όμως από τη συζήτηση με το Ζορμπά προέκυψε άλλο πρόβλημα. Ακόμη σοβαρότερο. Κι ελπίζω να μην ισχύει.

Τα πλατάνια στη Θεσπρωτία έχουν τα τελευταία χρόνια προσβληθεί από επικίνδυνη ασθένεια. Ασθένεια μεταδοτική στα άλλα δέντρα.

Και δεν πρέπει να κόβονται όπως να 'ναι.

Ακόμη και τα εργαλεία κλαδέματος πρέπει να απολυμαίνονται για να μη μεταδώσουν την ασθένεια.

Δυστυχώς η εμφάνιση και των δύο πλατάνων του σχολείου με υποψιάζει ότι μπορεί να ανήκουν στα άρρωστα δέντρα. Εκτός και οφείλεται στην ξηρασία...

Αν τα δύο πλατάνια είναι πράγματι άρρωστα, κάτι που θα το μάθω έγκυρα τις επόμενες μέρες, ήταν έγκλημα το κλάδεμα. Η αρρώστια με το κλάδεμα διαδίδεται στην ατμόσφαιρα και θα επηρεάσει και άλλα υγιή δέντρα στην περιοχή...

Ελπίζω να μην ήταν άρρωστα. Και τα ξερά τους φύλλα να είναι μόνο εξαιτίας της ξηρασίας.

Και τουλάχιστον δεν τα κουτσούρεψαν σε τέτοιο βαθμό που να χαθεί η μόνη περιοχή με σκιά της αυλής...

Χώρος πολύτιμος και την ώρα του διαλείμματος αλλά και την ώρα της γυμναστικής, αφού το σχολείο δε διαθέτει γυμναστήριο.

Εγώ με τη σειρά μου θα μιλήσω με καθαρά γεωπονικά τεκμήρια...
Το κλάδεμα γενικά της καρυδιάς είναι εύκολο και γίνεται για να αυξήσει συνήθως τη παραγωγή του δένδρου χαρίζοντάς του κλάδους υγιείς και νεανικούς.Σε πολλές περιπτώσεις είναι και μη απαραίτητο.
Οποιοδήποτε φυλλοβόλλο δένδρο οφείλεται να κλαδεύεται το χειμώνα και κυρίως τους μήνες Νοέμβριο-Δεκέμβριο ώστε να έχουν σταματήσει να κυκλοφορούν οι χυμοί του δένδρου, σε κάθε άλλη περίπτωση το δένδρο πληγώνεται.Το κλάδεμα γίνεται συνήθως επι του κλάδου στο μισό του αρχικού του μήκους και στα γηρασμένα άτομα εώς ένα μέτρο απο τη βάση τους.
Όσον αφορά τον ευκάλυπτο, το τόσο χαμηλό κλάδεμα και οχι απλώς αραίωμα κλάδων και κατάτμησής των, είναι δυνατό να επιφέρει έκθεση του κορμού στα καιρικά φαινόμενα με αποτέλεσμα ένα δυνατό ψύχος να τους ξεράνει και οι νέοι κλάδοι του που θα ξεφυτρώσουν απο πλάγιες θέσεις θα είναι αδύναμοι σε σχέση με τον αρχικό κεντρικό άξονα του δένδρου που αφαιρέθηκε.Οι ευκάλυπτοι ως δένδρα όμως είναι πράγματι επικίνδυνα για περιοχές που συγκεντρώνουν υψηλά ποσοστά πληθυσμού διότι δεν έχουν γερή δομή ξύλου και σε μεγάλη ηλικία σπάζουν εύκολα απο ανέμους ως εκ τούτου αποφεύγουμε τη φύτευση τους κοντά σε τέτοια περιβάλλοντα.
Όσον αφορά τέλος την πλάτανο, εφ' όσον στην περιοχή της Θεσπρωτίας έχει εμφανιστεί το "μεταχρωματικό έλκος του πλατάνου", που προκαλείται από το μύκητα Ceratocystis fimbriata f.sp. platani τότε πρέπει να εξασφαλισθεί πρώτα η πλήρης απολύμανση κλαδευτικών εργαλείων αλλα και η ικανή απόσταση των υγιών κλαδευθέντων δένδρων απο μολυσμένα άτομα, καθώς ο μύκητας αυτός δύναται να μεταφερθεί κυρίως απο τον άνθρωπο μέσω των προαναφερθέντων εργαλείων όπως επίσης και απο τον άνεμο και το νερό, ακόμα και απο διερχόμενα αυτοκίνητα.
Επί τω σύνολω, δεν θεωρώ οτι τα δένδρα της καρυδιάς είναι ηλικιωμένα άτομα ούτε οτι ο πλάτανος χρειάζεται περαιτέρω κατατμησή του.Για το θέμα του ευκαλύπτου όμως δεν μπορώ να πάρω θέση γιατι θεωρητικά δεν είναι σωστό σε τέτοιο βαθμο, πρακτικά δε η ασφάλεια των παιδιών είναι σημαντική.Σύντομα όμως οι υπάρχοντες κλάδοι του θα βαρύνουν ασύμμετρα λόγω έλλειψης κεντρικού άξονα.

Αγαπητέ Ζορμπά,

πολύτιμες οι συμβουλές σου και ευχαριστώ θερμά για την απάντηση και τις γνώσεις που μοιράστηκες μαζί μας.

Θέλω λοιπόν με βάση αυτά που έγραψες, και αν κατάλαβα καλά, να κάνω τις εξής ερωτήσεις:

1. Για τον ευκάλυπτο. Αν είχες ιδιαίτερη ευθύνη για το χώρο αυτού του σχολείου, μετά και από το κλάδεμα που υπέστη το δέντρο, θα έκανες εισήγηση να αφαιρεθεί τελείως από το χώρο; Απορώ με τον εαυτό μου που μπορώ και κάνω μια τέτοια ερώτηση, όμοια με την ερώτηση που κάνει κάποιος για ευθανασία κάποιου που αγαπά πολύ, όταν οι συνθήκες επιβάλλουν ως μόνη ορθή λύση το θάνατο...

Όμως στο χώρο αυτό, εκεί δηλαδή που είναι ο ευκάλυπτος, είναι αδύνατον έστω να μπουν κάγκελα και να απομονωθεί από τον υπόλοιπο χώρο της αυλής. Είναι φυτεμένος στην είσοδο του σχολείου και κάτω από τον ευκάλυπτο περνοδιαβαίνουν συνεχώς και παιδιά και άλλοι άνθρωποι, ακόμη και το όχημα που μεταφέρει παιδιά με κινητικά προβλήματα.

Επιπλέον είχαμε πέρυσι με δυνατούς ανέμους πρόβλημα ακόμη και με ελιές που είναι φυτεμένες στην αυλή μας. Και γενικά η Ηγουμενίτσα υποφέρει από ισχυρούς ανέμους αλλά και από καταρρακτώδεις βροχές.


2. Για τις καρυδιές, κι ας μην είμαι γεωπόνος, ήξερα από την αρχή τη σωστή απάντηση. Πως αυτό που έγινε δε χρειαζόταν και φυσικά όπως διαμαρτυρήθηκαν και οι άλλοι άνθρωποι του σχολείου ήταν κρίμα να συμβεί ενώ τα δύο δέντρα ήταν κατάφορτα με καρπό. Σε ένα μήνα τα καρύδια θα ήταν ώριμα, τα παιδιά θα χαίρονταν να μαζέψουμε τα καρύδια και να τα φάνε, όπως έγινε και πέρυσι με όλα τα καρποφόρα της αυλής.

Για το κλάδεμα τώρα. Τα δυο δέντρα δεν είναι γερασμένα. Αυτό εκτιμώ κι εγώ από πείρα κι ας μην έχω τις δικές σου γνώσεις. Άρα όπως έγραψες το κλάδεμα έπρεπε να γίνει στο μισό του αρχικού μήκους. Και να μην κυκλοφορούν χυμοί, αλλιώς τα κλαδιά θα τραυματιστούν. Δεν τηρήθηκε ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Και δυστυχώς ξέρω από εμπειρία τι θα επακολουθήσει. Γιατί μια μεγάλη καρυδιά υπήρχε και στον κήπο της παλιάς μου γειτονιάς. Της έκοψαν κάποτε τα μεγάλα κλαδιά και στην αρχή ξεράθηκαν τα κλαδιά που κλαδεύτηκαν ενώ φέτος το καλοκαίρι που ανέβηκα Αθήνα είδα όλο το δέντρο ξερό...

Ξέρω επίσης από τον πατέρα μου πως όποτε κλαδέψει δέντρο, αφενός φροντίζει να είναι στη σωστή εποχή και στο σωστό μήκος και αφετέρου προσέχει πολύ αυτό που είπες, να μην πληγωθεί το δέντρο. Παίρνει ιδιαίτερα μέτρα για τις τομές που κάνει και καλύπτει το τραύμα για να μην έχει επιπτώσεις στο υπόλοιπο δέντρο. Δεν ξέρω αν είναι σωστό αυτό που κάνει, αλλά έχω δει ότι σε κάποια δέντρα του κήπου μας, πχ στη μελία και στην κατάλπη έχει βάψει με λαδομπογιά τομές που έκανε ο ίδιος ή προκλήθηκαν από τον άνεμο.

Οι άνθρωποι που χτες κλάδεψαν τις καρυδιές με διαβεβαίωναν ότι σε ένα χρόνο τα δέντρα θα πετάξουν νέα κλαδιά, το ίδιο ψηλά με όσα είχαν πριν από το κλάδεμα... Μακάρι. Μα δεν πιστεύω πως θα συμβεί αυτό...

Πιστεύεις, Ζορμπά, ότι θα χρειαστεί να ζητήσουμε τους επόμενους μήνες να γίνει παρέμβαση από γεωπόνο ώστε να σωθούν τα δέντρα; Ή δε γίνεται τίποτε πια;

3. Για τα πλατάνια. Όπως έγραψα και παραπάνω, και διαβάζοντας και όσα έγραψες, θα ζητήσω τη γνώμη μητέρας μαθητή μου που εργάζεται στη δασική υπηρεσία του νομού μας και έχει ιδιαίτερη εμπειρία στα πλατάνια που έχουν προσβληθεί από το μύκητα. Πέρυσι μάλιστα σχεδιάζαμε να κάνουμε και κάποιο πρότζεκτ σε συνεργασία μαζί της για το θέμα αυτό. Να πληροφορηθούν και τα παιδιά τι είναι αυτός ο μύκητας και πώς πρέπει να ενεργούμε για να περιορίσουμε (όσο γίνεται) την εξάπλωση της αρρώστιας.

Από τα κλαδιά που κόπηκαν υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης; Ή μόνο τα ίδια τα πλατάνια που κλαδεύτηκαν κινδυνεύουν σε περίπτωση που τα εργαλεία δεν είχαν απολυμανθεί;

Για τους άλλους όρους που έθεσες, ανθρώπους και αυτοκίνητα, δεν τηρήθηκαν. Μάλιστα το σχολείο γειτνιάζει με δυο μεγάλους δρόμους της πόλης και με πυκνή κίνηση οχημάτων. Και μάλιστα ο παραλιακός μας δρόμος περνά και από την περιοχή "Πλατάνια" της Ηγουμενίτσας όπου χάρη στη μητέρα του μαθητή μου γνωρίζω ότι υπάρχουν σίγουρα δέντρα που έχουν προσβληθεί.

Και για την απολύμανση. Δεν έγινε καμιά ενέργεια. Με τα ίδια εργαλεία που κλάδευαν τις καρυδιές, κλάδεψαν και τα πλατάνια και χωρίς να παρατηρήσω ενδιάμεσα να παρθούν μέτρα για τα εργαλεία.

Εδώ http://www.econews.gr/2011/08/08/platanos-kriton-arsenis/ βρήκα και ένα σχετικό άρθρο που αναφέρει:

Παράθεση :

Κύριος υπαίτιος για τη διασπορά του εξαιρετικά μεταδοτικού μύκητα είναι οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Τα μηχανήματα εκσκαφής που εργάζονται σε περιοχές με προσβεβλημένα δέντρα μεταφέρουν το μύκητα σε άλλες περιοχές που μπορεί να είναι και σε μεγάλη απόσταση από την αρχική εστία προσβολής. Επίσης, ο μύκητας διασπείρεται και με τα μολυσμένα εργαλεία κοπής κλαδιών όπως τα πριόνια, τα τσεκούρια κτλ. αλλά και από τις αμυχές που προκαλούνται στα πλατάνια από καρφιά που χρησιμοποιούνται για την τοποθέτηση διαφημιστικών πινακίδων, αφισών κτλ.

Ένας πλάτανος, ανεξάρτητα από το μέγεθος και την ηλικία του, εάν προσβληθεί από το μύκητα είναι καταδικασμένος, καθώς δεν υπάρχει θεραπεία. Καθίσταται αναγκαία η λήψη προληπτικών μέτρων. Τα εργαλεία κοπής πρέπει να απολυμαίνονται, ενώ σε περιοχές όπου εμφανίζονται πλατάνια με σημάδια ξήρανσης να ενημερώνεται άμεσα το δασαρχείο και κάθε εργασία να διακόπτεται.

Σχετική ανακοίνωση υπάρχει και στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ:

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=23106&subid=2&pubid=31296948

Παράθεση :

ΕΘΝΟΣ - «E» 20/9/2010

Το μεταχρωματικό έλκος νεκρώνει τα πλατάνια της Θεσπρωτίας. Το ένα μετά το άλλο αιωνόβια, αλλά και νεαρά δέντρα, κιτρινίζουν και τελικά ξεραίνονται, καθώς έχουν προσβληθεί από τον επικίνδυνο μύκητα.

Με ανακοίνωσή του το Δασαρχείο Ηγουμενίτσας, αφού πιστοποίησε την ασθένεια, ζήτησε από τους αγρότες να λάβουν μέτρα ώστε να αποτραπεί η εξάπλωση της νόσου, ενώ λίγες μέρες νωρίτερα ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κρίτων Αρσένης ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιμετωπισθεί η επιδημία που απειλεί τα πλατάνια στην Ελλάδα, καθώς και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο πιο συχνός τρόπος μετάδοσης του μύκητα του μεταχρωματικού έλκους είναι τα... πριόνια. Οι ξυλοκόποι κόβουν τα άρρωστα δέντρα, αλλά χωρίς να το γνωρίζουν μεταφέρουν τον μύκητα από προσβεβλημένα δέντρα, σε άλλα, που είναι υγιή. Στη Θεσπρωτία παρατηρήθηκαν τις τελευταίες μέρες η διασπορά της νόσου και νέες εστίες προσβολής, που ξεκίνησαν από δέντρα στα οποία είχαν κοπεί κλαδιά με εργαλεία που νωρίτερα χρησιμοποιήθηκαν σε προσβεβλημένα δέντρα.

Παράθεση :

Απαγορεύσεις

Ηδη η Διεύθυνση Δασών του νομού προσανατολίζεται στο να εκδώσει ανακοίνωση με την οποία θα απαγορεύει την υλοτομία και την κλάδευση πλατάνων σε όλο τον νομό, ενώ συνιστά σε όσους το κάνουν να απολυμαίνουν κάθε φορά τα εργαλεία και τα μηχανήματά τους.

Το μεταχρωματικό έλκος ήρθε στην Ελλάδα το 2003 και είναι η πλέον καταστρεπτική ασθένεια των πλατάνων, ενώ προσβάλλει μόνο το συγκεκριμένο δέντρο. Προκαλεί νέκρωση των κλαδιών και σταδιακά τα δέντρα ξεραίνονται. Τα νεαρά δέντρα «πεθαίνουν» μέσα σε δύο χρόνια, τα μεγαλύτερα σε ηλικία χρειάζονται χρόνια για να... υποκύψουν στον παθογόνο μύκητα.

Το πιο εμφανές σύμπτωμα είναι ο ξαφνικός μαρασμός ενός τμήματος του δέντρου και αυτό εμφανίζεται την άνοιξη και το καλοκαίρι, όταν η ανάγκη για νερό είναι μεγαλύτερη. Τα φύλλα κιτρινίζουν και μαραίνονται και σταδιακά νεκρώνουν ολόκληρα κλαδιά.

Μέχρι στιγμής ο ξενόφερτος αυτός μύκητας έχει εμφανιστεί περιστασιακά στην Πελοπόννησο και τελευταία στην Ηπειρο, με το μεγαλύτερο πρόβλημα να εντοπίζεται στη Θεσπρωτία.

Στην Ελλάδα

Ηρθε από την Ιταλία

Με αφορμή την κατάθεση της ερώτησής του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κ. Αρσένης αναφέρει ότι ο μύκητας Ceratocystis platani που προκαλεί την ασθένεια έφτασε στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Ερευνας (ΕΘΙΑΓΕ) ήρθε στην Ελλάδα πιθανώς μέσω μολυσμένων φυτών από ιταλικά φυτώρια.

«Σε πόλεις της Γαλλίας και της Ιταλίας η ασθένεια έχει λάβει επιδημικές διαστάσεις και έχει καταστρέψει το 80-90% των δέντρων πλατάνου.

Ο παθογόνος μύκητας έχει καταγραφεί επίσης στην Ελλάδα, το Βέλγιο, την Ελβετία και την Αρμενία, ενώ υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες για την παρουσία του στην Ισπανία, την Τουρκία και την Αλγερία», επισημαίνει ο ευρωβουλευτής και σημειώνει ότι σύμφωνα με την Απογραφή Δασών του 1992, οι πλάτανοι καταλαμβάνουν το 2,6% της συνολικής δασοκάλυψης της Ελλάδας, από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι το υψόμετρο των 1.000 μέτρων.

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ

Κι αναρωτιέμαι. Οι υπεύθυνοι πρασίνου του δήμου Ηγουμενίτσας δε γνώριζαν τι συμβουλεύει η Διεύθυνση Δασών της περιοχής; Πώς προχώρησαν σε κλάδεμα πλατάνων;

Ναι, το σχολείο, ενδιαφερόμενο για την ασφάλεια των μαθητών, ζήτησε από το Δήμο να γίνει η σχετική φροντίδα στα δέντρα. Όμως η υπηρεσία πρασίνου ήταν υπεύθυνη να τηρηθούν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα ώστε και η ασφάλεια των μαθητών να μην τίθεται σε κίνδυνο από τα δέντρα της αυλής του σχολείου αλλά και τα ίδια τα δέντρα να μην κινδυνέψουν από τις παρεμβάσεις.

Στο κάτω κάτω πέρα από την ασφάλεια των μαθητών μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα ως χώρο παιδείας να τηρούνται όλα εκείνα που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος. Δεν μπορεί να κάνουμε περιβαλλοντικά προγράμματα με τους μαθητές μας και την ίδια ώρα να συμβαίνουν μέσα στην αυλή μας τα αντίθετα... Εμείς εκ του νόμου στο Δήμο έπρεπε να απευθυνούμε, οι υπηρεσίες του είναι αρμόδιες για τέτοια ζητήματα. Όμως διαθέτει γεωπόνο ο Δήμος; Και αν ναι, κλήθηκε να δώσει τη γνώμη του για το ζήτημα;

Ένα άρθρο σχετικό με το ζήτημα των πλατάνων εντόπισα και σε τοπικό ιστολόγιο της Θεσπρωτίας, και μάλιστα αναρτηρμένο λίγους μήνες πριν:

http://892fm.blogspot.com/2011/02/blog-post_5912.html

Παράθεση :

Παρασκευή, 11 Φεβρουαρίου 2011

Μάχη με τον χρόνο για τα άρρωστα πλατάνια και της Θεσπρωτίας

λόγω της παγερής αδιαφορίας των αρμοδίων!!!

ΠΑΓΕΡΑ αδιάφορη, εδώ και οκτώ χρόνια, άφηνε τους αρμόδιους φορείς της χώρας η εξάπλωση της ασθένειας του πλατάνου που έχει λάβει διαστάσεις πανδημίας.

Αν και οι επιστήμονες είχαν επισημάνει από το 2003 τον μύκητα - δολοφόνο που σκότωνε τα αιωνόβια δέντρα, μόλις την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε τελικά να λάβει μέτρα για να σταματήσει την ασθένεια που έχει εξαπλωθεί σε έξι νομούς της χώρας.

Η σύσκεψη έγινε από τον υφυπουργό Περιβάλλοντος Θάνο Μωραΐτη, όπου συμμετείχαν ο ειδικός γραμματέας Δασών Γιώργος Αμοργιανιώτης και εκπρόσωποι ερευνητικών φορέων.

Το χρονικό ενός εγκλήματος

Η Real planet είχε αναδείξει το θέμα στις 8 Μαρτίου του 2009 και όμως η πολιτεία κώφευε. Σε τρία δασαρχεία που εποπτεύουν περιοχές όπου θέριζε ο μύκητας -δασαρχεία Τριπόλεως, Βυτίνας και Κυπαρισσίας- δεν υπήρχε επιστημονικός υπεύθυνος να εντοπίσει την ασθένεια. Αποτέλεσμα ήταν ο μύκητας να εξαπλωθεί και να «δολοφονήσει» τα πλατάνια σε όλη τη Μεσσηνία, καθώς εξαπλώνονταν με γοργούς ρυθμούς προς την Αρκαδία, την Ηλεία και τη νότια Αχαΐα, προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές.

«Προειδοποιούσαμε ότι αν δεν ληφθούν μέτρα προστασίας, το φαινόμενο θα ξεφύγει από την Πελοπόννησο και θα λάβει διαστάσεις πανδημίας. Οι αρμόδιες υπηρεσίες, ωστόσο, συνέχιζαν να αδρανούν, με τα δασαρχεία να μην έχουν τα μέσα να αντιδράσουν», επισημαίνει στην «R» o ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων του ΕΘΙΑΓΕ δρ Παναγιώτης Τσόπελας.

Υστερα από λίγους μήνες, το 2010, η Διεύθυνση Δασών Θεσπρωτίας έρχεται να επιβεβαιώσει τη μακάβρια πρόβλεψη των επιστημόνων. Ο μύκητας-δολοφόνος των πλατάνων χτυπάει στην Ηπειρο και εξαπλώνεται στα χωριά Καλοχώρι, Μελιά και Ντόλιανη των Ιωαννίνων και στα χωριά Φιλιάτες και Τύρια του νομού Θεσπρωτίας.

Τίποτα καινούργιο

Αυτά που αποφασίστηκαν στη σύσκεψη του υπουργείου δεν ήταν τίποτα περισσότερο από την εφαρμογή της νομοθεσίας που υπάρχει εδώ και επτά χρόνια. Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση 119999/22-9-2004, θα πρέπει να χαρτογραφηθούν όλες οι εστίες προσβολών και να αποτυπωθούν σε χάρτες συγκεκριμένες ζώνες γύρω από αυτές.

Σε αυτές περιλαμβάνονται μία «εστιακή ζώνη», ακτίνας τουλάχιστον 100 μέτρων γύρω από την περιοχή στην οποία έχει διαπιστωθεί η ασθένεια, και μία «ζώνη ασφαλείας», ακτίνας τουλάχιστον ενός χιλιομέτρου γύρω από την εστιακή ζώνη. Παράλληλα, όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και οι ΟΤΑ που σχετίζονται με δημόσια έργα, καθώς και οι ιδιώτες που έχουν αγρούς στις συγκεκριμένες περιοχές, θα πρέπει να ενημερώνονται για τα όρια αυτών των ζωνών και για την αποφυγή συγκεκριμένων εργασιών μέσα σε αυτές, που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διασπορά του μύκητα.

Ο ένοχος

Ο φονικός μύκητας που προκαλεί την ασθένεια ονομάζεται Ceratocystis platani. είναι αυτόχθον είδος της Β. Αμερικής και τη δεκαετία του 1940 είχε θανατώσει πολλά πλατάνια στη βορειοανατολική ακτή των ΗΠΑ. «Στη χώρα μας κατέφθασε από φυτώρια της Ιταλίας. Εκεί βρέθηκε κρυμμένος σε “επιμολυσμένα” ξύλινα κιβώτια πλατάνου, τα οποία έφεραν μαζί τους οι αμερικανικές δυνάμεις στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποτέλεσμα ήταν να χαθεί το 80%-90% των αιωνόβιων δέντρων της Ιταλίας και της Γαλλίας», επισημαίνει ο Π. Τσόπελας.

Παράθεση :

Ο μύκητας αναπτύσσεται στα αγγεία του ξύλου, προκαλώντας παράλληλα νέκρωση του κορμού.

Το παράσιτο εισβάλλει στις πληγές του κορμού, στα κλαδιά και στις ρίζες.

Στη συνέχεια, διαδίδεται στα γειτονικά δέντρα από τις ρίζες που μπλέκονται μεταξύ τους.

«Η καταστροφή αυτών των δέντρων, σε κάθε περιοχή όπου εμφανίζεται ο μύκητας, είναι απαραίτητη. Παράλληλα, πρέπει να πραγματοποιείται είτε ταφή του δέντρου σε ΧΥΤΑ είτε καύση», τονίζει ο Π. Τσόπελας.

Ο πιο διαδεδομένος τρόπος εξάπλωσης του μύκητα είναι μέσω των εργαλείων με τα οποία κόβονται τα προσβεβλημένα δέντρα, όπως τα αλυσοπρίονα, τα πριόνια και τα τσεκούρια, στα οποία επικάθεται ο μύκητας.

ΣΕ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ

ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ της σύσκεψης στο υπουργείο Περιβάλλοντος αποφασίστηκε:

1. Να αποτυπωθεί άμεσα η κατάσταση που επικρατεί σε ολόκληρη τη χώρα και να γίνει δειγματοληψία, ώστε να καταγραφούν οι επιμολυσμένες εστίες και εκείνες οι περιοχές που έχουν σοβαρές πιθανότητες να προσβληθούν από τον μύκητα.

2. Να αποσταλεί εγκύκλιος προς τις δασικές υπηρεσίες για να εφαρμοστούν τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης και καραντίνας όπου απαιτείται.

3. Να καταρτιστεί πρόγραμμα από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την αντιμετώπιση της υγειονομικής καταστροφής των δέντρων που έχουν ήδη προσβληθεί, ώστε να προστατευτούν τα υγιή πλατάνια.

4. Θα ξεκινήσει ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενημέρωσης του κοινού, αλλά και των άμεσα εμπλεκόμενων φορέων που ειδικεύονται στη διαχείριση φυτικού υλικού, με σκοπό να περιοριστεί το φαινόμενο στις εστίες όπου έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα.

Πηγή: ΡΑΔΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ (igoumenitsa) 89,2 fm - Μάχη με τον χρόνο για τα άρρωστα πλατάνια και της Θεσπρωτίας λόγω της παγερής αδιαφορίας των αρμοδίων!!!

Ποιο συμπέρασμα βγαίνει από την ανακοίνωση αυτή;

Πως σε καμία περίπτωση δεν έπρεπε να κλαδευτούν πλατάνια στην περιοχή Θεσπρωτίας όπου ήδη κάνει θραύση ο μύκητας που σκοτώνει τα δέντρα αυτά.

Οι πληγές στα δέντρα από το κλάδεμα είναι πύλες εισόδου του μύκητα...

Και αν τα δέντρα είναι ήδη άρρωστα, θα έπρεπε να κοπούν ολόκληρα και να γίνει υγειονομική ταφή σε ΧΥΤΑ ή καύση...

Ας δούμε τι λέει για το μύκητα που προσβάλλει τα πλατάνια και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης:

http://www.minagric.gr/greek/agro_pol/dasika/Platanos/Platanos2.htm

Παράθεση :

0 μύκητας είναι τραυματοπαράσιτο.

Εισβάλλει από πληγές στο φλοιό των κλάδων, του κορμού και των ριζών. Επίσης, διαδίδεται με επαφή και συνένωση των ριζών μεταξύ γειτονικών δένδρων. Μέσα στους προσβεβλημένους ιστούς και σε επιφάνειες που προκύπτουν από κοπή ή σπάσιμο των κλάδων ή του κορμού ο μύκητας δημιουργεί τα σπόριά του.

Παράγει τρία είδη αγενών σπορίων: κυλινδρικά ενδοκονίδια, δολιμορφικά (βαρελοειδή) ενδοκονίδια και παχύτοιχα χλαμυδοσπόρια. Επίσης, ο μύκητας σχηματίζει περιθήκια (εγγενές στάδιο), μέσα στα οποία αναπτύσσονται οι ασκοί με τα ασκοσπόρια.

Ως κυριότερος παράγοντας διασποράς του παθογόνου θεωρείται ο άνθρωπος, με τη μεταφορά φυτευτικού υλικού ή/και ξυλείας από περιοχές με προσβολές σε αμόλυντες περιοχές.

Πολύ συχνά ο μύκητας μεταφέρεται από προσβεβλημένα σε υγιή φυτά με τα εργαλεία κλαδεύσεως και υλοτομίας.

Κίνδυνος διάδοσης του παθογόνου υπάρχει επίσης με τις εργασίες υλοτομίας ασθενών δένδρων, όταν αυτές δε γίνονται με την απαιτούμενη προσοχή και επιμέλεια.

Το παθογόνο μπορεί να επιβιώσει για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο πριονίδι το οποίο προκύπτει από την υλοτομία και τον τεμαχισμό των δένδρων.

Το πριονίδι αυτό μπορεί να μεταφερθεί με τον άνεμο ή με διερχόμενα αυτοκίνητα σε μεγάλες αποστάσεις.

Επίσης, το πριονίδι ή κομμάτια από μολυσμένο ξύλο μπορεί να μεταφερθούν με το νερό στα ποτάμια. Άλλοι φορείς της ασθένειας μπορεί να είναι έντομα, πουλιά ακόμα και τρωκτικά, ωστόσο, δε θεωρούνται ως βασικοί παράγοντες διάδοσης του παθογόνου.

Γι' αυτό και το υπουργείο Αγροτικής ανάπτυξης συμβουλεύει τα εξής:

http://www.minagric.gr/greek/agro_pol/dasika/Platanos/Platanos3.htm

Παράθεση :

Αντιμετώπιση της ασθένειας

Οι χημικές μέθοδοι που έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα αποδείχτηκαν αναποτελεσματικές. Επειδή η ασθένεια διαδίδεται κυρίως ανθρωπογενώς, είναι δυνατόν να περιοριστεί η διασπορά της με τη λήψη προληπτικών φυτοπροστατευτικών μέτρων. Επιβάλλεται η λήψη αυστηρών μέτρων παρεμπόδισης της εισόδου της ασθένειας σε νέες περιοχές, με την απαγόρευση διακίνησης πολλαπλασιαστικού υλικού από τις περιοχές που έχει διαπιστωθεί η ασθένεια.

Η διακίνηση ξύλου πλατάνου από τα προσβεβλημένα δένδρα, για καυσόξυλα ή άλλες χρήσεις, ενέχει τον κίνδυνο διάδοσης του παθογόνου σε νέες περιοχές και πρέπει να απαγορευτεί.

Τα προσβεβλημένα δένδρα καθώς και τα γειτονικά τους που είναι ύποπτα προσβολής πρέπει να υλοτομούνται και αν είναι δυνατόν να εκριζώνονται. Σε νέες εστίες προσβολής, η αντιμετώπιση της ασθένειας είναι περισσότερο αποτελεσματική όταν γίνει έγκαιρη διάγνωση και ο αριθμός των ασθενών δένδρων είναι περιορισμένος.

Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να συλλέγονται όλα τα υπολείμματα υλοτομίας, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και το πριονίδι που παράγεται, και να καταστρέφονται με καύση.

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεγάλα πλαστικά φύλλα κάτω από τα δένδρα που υλοτομούνται για να είναι δυνατή η συλλογή του πριονιδιού που παράγεται με την υλοτομία και τον τεμαχισμό του δένδρου.

Επίσης, είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν αλυσσοπρίονα με ειδική συσκευή που παγιδεύει το πριονίδι και δε διασπείρεται στην ατμόσφαιρα.

Επειδή ένα μέρος από το πριονίδι μπορεί να διαφύγει, Θα πρέπει να ακολουθεί απολύμανση στα σημεία υλοτομίας, με τη χρησιμοποίηση ενός κατάλληλου μυκητοκτόνου (συνήθως 2% benomyl) ή 0.5% υποχλωριώδους νατρίου (χλωρίνης).

'Ολα τα εργαλεία υλοτομίας (τσεκούρια, πριόνια, λάμες αλυσσοπρίονων κλπ) πρέπει να απολυμαίνονται, με εμβάπτιση για αρκετά λεπτά σε ένα διάλυμα 1% υποχλωριώδους νατρίου και 50% μετουσιωμένης αιθυλικής αλκοόλης (πράσινο οινόπνευμα).

Το παραγόμενο ξύλο από την υλοτομία των ασθενών δένδρων πρέπει να καταστρέφεται με καύση ή να συλλέγεται σε ειδικούς χώρους υγειονομικής ταφής.

Επίσης, Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή μοριοπλακών ή να επεξεργαστεί σε πριστήρια, όπου το παραγόμενο πριονίδι συλλέγεται και καίγεται για την παραγωγή ενέργειας και το πριστό ξύλο στη συνέχεια υφίσταται τεχνητή ξήρανση.