Αξιότιμε Κύριε Δήμαρχε,
Σαν απλή πολίτης θα ήθελα να εκφράσω τη λύπη μου γιατί το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου δεν έχει προβλέψει καμία εκδήλωση για σήμερα, επέτειο θανάτου του Κωστή Παλαμά. Τη λύπη μου γιατί ο θάνατος του ποιητή μας, στους δύσκολους καιρούς της κατοχής στις 3.20’ π.μ., ημέρα Σάββατο, της 27 Φεβρουαρίου 1943 δεν ήταν απλά εθνική απώλεια. Ήταν ταυτόχρονα και μια δυναμική αντιστασιακή πράξη γιατί πυροδότησε τη θρυαλλίδα για το ξέσπασμα του λαού, όταν στην κηδεία του μια ολόκληρη λαοθάλασσα μπροστά στα μάτια των εμβρόντητων κατακτητών έψαλλε τον Εθνικό Ύμνο, την ώρα που η θαρραλέα φωνή του Άγγελου Σικελιανού ακουγόταν να βροντοφωνάζει : «Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!». Αυτή η Ελλάδα που στις μέρες μας, εις ένδειξη ευγνωμοσύνης έχει αφήσει ερείπιο το σπίτι του ποιητή στην οδό Περιάνδρου 5, στην Πλάκα. Διάβαζοντας ο περαστικός στην εντοιχισμένη πλάκα του υπέρθυρου «Στο σπίτι αυτό πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου 1943 ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς», αναρωτιέται : μα δεν βρέθηκε κανένα υπουργείο, κανένας έστω εθνικός ευεργέτης, να αναλάβει την αναπαλαίωση και τη συντήρηση του ιστορικού αυτού κτίσματος που είναι έτοιμο να καταρρεύσει! Είχα μάλιστα διαβάσει στην «Ελευθεροτυπία» ότι από το ΥΠΕΧΩΔΕ δόθηκε άδεια επισκευής του στη νέα ιδιοκτήτρια που το αγόρασε το 2000 και η οποία έκανε αίτηση στο υπουργείο Πολιτισμού για να αποχαρακτηριστεί το οίκημα, δεδομένου ότι «δεν έχει καμία ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αξία», όπως είπε, «και δεν είναι το μοναδικό σπίτι που έζησε ο Παλαμάς».
Και από ό,τι γνωρίζω, Κύριε Δήμαρχε, δεν υπάρχει Μουσείο για τους Ποιητές μας στην Ελλάδα, εκτός από το Μουσείο του Γεωργίου Δροσίνη (έπαυλη Αμαρυλλίς) στην Κηφησιά, που είναι όμως ιδιωτικό. Αυτό είναι το Ευχαριστώ της Ελλάδας για τα δύο βραβεία Νόμπελ που της έχει χαρίσει η Ποίηση…
Επίσης να σας ενημερώσω ότι ο Κοσμάς Πολίτης, ένας από τους σημαντικότερους πεζογράφους της γενιάς του ’30, δεν πέθανε σήμερα, όπως λανθασμένα αναφέρεται στο ιστορικό επετειολόγιο του Δήμου με τα γεγονότα της ημέρας, αλλά στις 23 Φεβρουαρίου 1974.
Να μου επιτρέψετε να σας αφιερώσω και τους παρακάτω στίχους του Κωστή Παλαμά, από τον Δωδεκάλογο του Γύφτου :
«Γύριζε, μὴ σταθής ποτέ, ρίξε μας πέτρα μαύρη,
ὁ ψεύτης εἴδωλο εἶν᾿ ἐδώ, το προσκυνά ἡ πλεμπάγια,
ἡ Ἀλήθεια τόπο νὰ σταθή μιά σπιθαμὴ δὲ θἄβρῃ
Ἀλάργα. Μόρα της ψυχής της χώρας τὰ μουράγια.
Η Πολιτεία λωλάθηκε, κι απόπαιδα τα κάνει
το Νου, το Λόγο, την Καρδιά, τον Ψάλτη, τον Προφήτη
κάθε σπαθί, κάθε φτερό, κάθε χλωρό στεφάνι, στη λάσπη.
Σταύλος ο ναός και μπουντρούμι το σπίτι.
Απὸ θαμποὺς ντερβίσηδες καὶ στέρφους μανταρίνους
κι από τους χαλκοπράσινους ἡ Πολιτεία πατιέται.
Χαρὰ στοὺς χασομέρηδες! Χαρὰ στοὺς αρλεκίνους!
Σκλάβος ξανάσκυψε ὁ ρωμιὸς καὶ δασκαλοκρατιέται.
Δὲν ἔχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδὲ λεβέντες ἡ Όσσα,
ραγιάδες ἔχεις, μάννα γη, σκυφτοὺς γιὰ το χαράτσι,
κούφιοι καὶ ὀκνοὶ καταφρονοῦν τὴ θεία τραχιά σου γλώσσα,
τῶν Εὐρωπαίων περίγελα καὶ τῶν ἀρχαίων παλιάτσοι.
Καὶ δημοκόποι Κλέωνες καὶ λογοκόποι Ζωίλοι,
καὶ Μαμμωνάδες βάρβαροι, καὶ χαύνοι λεβαντίνοι.
λύκοι, ὦ κοπάδια, οἱ πιστικοὶ καὶ ψωριασμένοι οἱ σκύλοι
κι οἱ χαροκόποι αδιάντροποι καὶ πόρνη ἡ Ρωμιοσύνη!»
(1908)
Με την ελπίδα να κάνετε κάτι ώστε εμείς, οι δημότες αυτής της πόλης, να μη ντρεπόμαστε για την σημερινή κατάντια της .
Με Εκτίμηση,
Σοφία Λουκά