Στην αγκαλιά του Ενδυμίωνα αυτή την Παρασκευή (Συναυλία στο Μουσείο Λαϊκών Οργάνων)

Παράθεση :

NOVITANGO QUINTET

Σελήνη και Ενδυμίων

Βραδιά ποίησης και μουσικής αφιερωμένη

στην Πανσέληνο του Ιουνίου

Σε αυτήν την εξαιρετική βραδιά το κουιντέτο Novitango παρουσιάζει μια μουσικοποητική παρασταση όπου ποιήματα που αναφέρονται στην μαγεία του φεγγαριού (Mπόρχες, Ιβαν Γκολ, Πεσσόα, Καβάφης, Ελύτης, …) συνδυαζόνται με το ανάλογο ήθος αρμονίας και ρυθμών του viejo και nuevo tango παραπέμποντας στον παθιασμένο έρωτα της Σελήνης με τον Ενδυμίωνα.

Σέρτζιο Ναστάζε (βιολί), Σταύρος Κατηρτζόγλου (κιθάρα), Γιάννης Αντωνόπουλος (πιάνο), Γιώργος Θεοδωρακάκος (κοντραμπάσσο), και Αναστασία Γεωργάκη (ακκορντεόν, επιμέλεια )

Διογένους 1, Αέρηδες, Πλάκα
έναρξη 9 μμ ακριβώς
είσοδος 10 ευρώ

στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της "ΑΛΛΗΣ ΟΧΘΗΣ" "ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΥΛΗ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ"

Και ήρθε η ανακοίνωση της ΑΛΛΗΣ ΟΧΘΗΣ να μας θυμίσει τον παλιό μας γνώριμο. Τον Ενδυμίωνα. Και την ερωμένη του. Τη Σελήνη. Όπως μας τους πρωτοπαρουσίασε ο Δημήτρης Λιαντίνης:

Παράθεση :

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ, ΓΚΕΜΜΑ

"Δύο είναι οι ψηλότερες κορυφές της καταδρομικής πορείας του βίου μας. Η πείρα του έρωτα, και η πείρα του θανάτου.

Ο έρωτας και ο θάνατος είναι δύο στιγμές απόλυτα μοναδικές για τον καθένα μας. Ποτέ δε γίνεται να ζήσουν δύο άνθρωποι την ερωτική τους βίωση με όμοιο τρόπο. Αλλά με όμοιο τρόπο ποτέ δε γίνεται να ζήσουν και τη βίωση του θανάτου." (51)

"Κάθε φορά που ερωτεύονται δύο άνθρωποι, γεννιέται το σύμπαν. Ή για να μικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που ερωτεύονται δύο άνθρωποι γεννιέται ένας αστέρας με όλους τους πρωτοπλανήτες του.

Και κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος, πεθαίνει το σύμπαν. Ή για να μικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος στη γη, στον ουρανό εκρήγνυται ένας αστέρας supernova.

Έτσι, από την άποψη της ουσίας ο έρωτας και ο θάνατος δεν είναι απλώς στοιχεία υποβάθρου. Δεν είναι δύο απλές καταθέσεις της ενόργανης ζωής.

Πιο πλατιά, και πιο μακρυά, και πιο βαθιά, ο έρωτας και ο θάνατος είναι δύο πανεπίσκοποι νόμοι ανάμεσα στους οποίους ξεδιπλώνεται η διαλεκτική του σύμπαντος. Το δραστικό προτσές δηλαδή ολόκληρης της ανόργανης και της ενόργανης ύλης. Είναι το Α και το Ω του σύμπαντος κόσμου και του σύμπαντος θεού. Είναι το είναι και το μηδέν του όντος. Τα δύο μισά και αδελφά συστατικά του.

Έξω από τον έρωτα και το θάνατο πρωταρχικό δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Αλλά ούτε είναι και νοητό να υπάρχει. Τα ενενήντα δύο στοιχεία της ύλης εγίνανε, για να υπηρετήσουν τον έρωτα και το θάνατο. Και οι τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις της φύσης, ηλεκτρομαγνητική ασθενής ισχυρή βαρυτική, λειτουργούν για να υπηρετήσουν τον έρωτα και το θάνατο.

Όλα τα όντα, τα φαινόμενα, και οι δράσεις του κόσμου είναι εκφράσεις, σαρκώσεις, μερικότητες, συντελεσμοί, εντελέχειες του έρωτα και του θανάτου.

Γι' αυτό ο έρωτας και ο θάνατος είναι αδελφοί και ομοιότητες, είναι συμπληρώματα, και οι δύο όψεις του ίδιου προσώπου. Είναι ο όμορφος Ενδυμίων, ας πούμε. Που άλλοτε ξύπνιος ακουμπάει το κεφάλι του τρυφερά στα στήθη της Σελήνης και την κοιτάει στα μάτια. Και άλλοτε κοιμάται τον ύπνο του νεκρού κάτω από το απέραντα αμίλητο βλέμμα της." (52)

Αλλά και μια ωραιότατη και ποιητικότατη αναφορά του Σωτήρη Μπότα:

https://educandus.forumgreek.com/forum-f22/topic-t760.htm

Από κει αναδημοσιεύουμε και ένα ακόμη απόσπασμα από τη Γκέμμα του Δημήτρη Λιαντίνη που μιλά για τον μυστηριώδη Ενδυμίωνα:

Παράθεση :

Στη δεκαετία του '20, που μαζί με το Λένιν και τον Κάφκα πέθανε και η ελληνική Ιωνία, ένας άνθρωπος στην Αμερική, ο αστρονόμος Χαμπλ, έκανε μια επαναστατική υπόθεση. Το σύμπαν, είπε, διαστέλλεται.

Οι συνέπειες στις συνέπειες που οδήγησε η σύλληψη αυτή δεν έχουν προηγούμενο.

Και για να το ειπώ ποιητικά. Με αυτή την παρατήρηση του Χαμπλ η Άρτεμη και η Αθηνά έπαψαν νά 'ναι παρθένες. Η φύση και η γνώση βιάστηκαν όχι απλώς στους μηρούς και στους υμένες, αλλά σε όλα τα βάθη και τα βύθη τους. Τώρα ο ωραίος Ενδυμίων έχει πλαγιάσει στα στήθη της σελήνης, και κοιτάει τρυφερά στα μάτια την Άρτεμη. Χωρίς να κοιμάται, και χωρίς να πεθαίνει. Και ο Τειρεσίας βλέπει επιθυμητικά και αχόρταγα το ολόγυμνο κορμί της Αθηνάς και δεν τυφλώνεται.

Και για να το ειπώ φιλοσοφικά. Με την έννοια δηλαδή των Μετά τα Φυσικά και της πρώτης θεολογίας του Αριστοτέλη, ή με το φως της νόησης και της γνώσης, όχι όμως με την ανοησία και το σκότος των θρησκειών: Η σύλληψη αυτή μας οδήγησε να αντικρύσουμε το ίδιο το σώμα του θεού. Όλα τα γνωρίζουμε τώρα πια για το θεό, εκτός από ένα. Εκτός από το νου του. Σημείο, που οι κοσμολόγοι το λένε μοναδικότητα άγνοιας του ανθρώπου, ή singularity της σχετικιστικής φυσικής, ή ανωμαλία.

Και για να το ειπώ επιστημονικά. Με την κατάκτηση του Χαμπλ ο άνθρωπος έφτασε στα όρια του χώρου και στην αρχή του χρόνου. Την απόσταση ανάμεσα σε ουρανό και γη και καταχθόνια την εμέτρησε ως την άκρη. Τώρα η terra incognita εσβήστηκε από το χάρτη. Ένας νέος γίγαντας Κολόμβος έκαμε κουνούπι τον παλαιό εκείνο που πάτησε την Αμερική. Για να μετράμε τις μέρες μας δε χρειαζόμαστε πια ούτε την πρώτη Ολυμπιάδα των ελλήνων, ούτε το Ab urbe condita της Ρώμης, ούτε την Εγίρα του Μωάμεθ, ούτε τα προ και τα μετά Χριστό των χριστιανών.

Σήμερα γνωρίζουμε σε τιμές αριθμητικές και μεγέθη μετρήσιμα το ύψος του θεού σε δισεκατομμύρια έτη φωτός. Γνωρίζουμε την ηλικία του σε δισεκατομμύρια έτη ζωής. Γνωρίζουμε το πώς εγεννήθηκε με τη μεγάλη έκρηξη, τι τρώει με το υδρογόνο, το ήλιο, και το βηρύλιο. Πώς λειτουργεί το πεπτικό του σύστημα με τις πυρηνικές συντήξεις στο εσωτερικό των αστέρων. Γνωρίζουμε πώς ασπρίζουν τα μαλλιά του με τους ερυθρούς γίγαντες και τους λευκούς νάνους, και πώς καραφλιάζει. Οι μελανές οπές του δεν έχουν τρίχες ισχυρίζεται ο Χώκιν. Γνωρίζουμε ακόμη το μέρος όπου αποπατεί με τους αστέρες νετρονίων και τις μελανές οπές, και τι λογής είναι τα περιττώματά του. Ένα κυβικό εκατοστό κόπρανα του θεού, λογουχάρη, ζυγίζει ένα δισεκατομμύριο τόνους βάρος, 10 στην δεκάτη πέμπτη gr pro cm στον κύβο. Και έχουμε ακόμη μια σπάταλη ιδέα του μέτρου της εμορφιάς του. Πόσο μας μαγεύει με τη σκέδαση των φωτονίων του, με τις αυγές του και τα λυκόφωτα, με τους κεραυνούς του και τη θάλασσα τη λεβεντοπνίχτρα. Πώς μας κοιτάει "με τη χαρά της αφθαρσίας μέσ' στα μάτια". Είδες πώς λάμπουν το πρωί μέσα στα λουλούδια του κάμπου τα ματόκλαδα του ήλιου;

Από τη Γκέμμα του Δημήτρη Λιαντίνη, σελίδες 21 - 22

Ποιος είναι τέλος πάντων αυτός ο Ενδυμίων;

Ας παραθέσω και το ακόλουθο:

Παράθεση :

Ενδυμίων

Γιώργος Γεραλής

Στο βουνό του Λάτμου, σ’ ένα μυστικό σπήλαιο, κοιμάται ακόμα, από τα πανάρχαια χρόνια, ο ξανθός Ενδυμίων έναν ύπνο αξύπνητο.

Απόβραδο, γύριζε από τα χλοερά βοσκοτόπια με το κοπάδι του. Διαβαίνοντας τη βουνοπλαγιά, έγειρε στο έμπα της σπηλιάς να ξεκουραστεί.

Τότε, πρόβαλε ανάμεσα από μια σκοτεινή φυλλωσιά η θεά Σελήνη. Χαμογέλασε όταν τον είδε και θέλησε να παίξει μαζί του. Τον πλησίασε κι έριξε με δύναμη στα μάτια του μικρού βοσκού το χρυσό φως της.

Ο Ενδυμίων ένιωσε μια ζάλη από τη μαγική εκείνη λάμψη. Αποκοιμήθηκε ακούγοντας, σαν σε όνειρο, τα κουδούνια των αρνιών του, που ξεμάκραιναν ακολουθώντας το γνώριμο δρόμο. Αυτή ήταν η αρχή ενός ύπνου που δεν είχε τέλος.

Η Σελήνη κάθισε πλάι στον ωραίο βοσκό και τον κοίταξε με αγάπη. Ακούμπησε τα ασημένια της δάχτυλα στα κλειστά του βλέφαρα. Τίναξε στα μαλλιά του, από τα μαλλιά της, ένα κύμα δροσιάς.

― Δε θα ξυπνήσεις, ψιθύρισε.

Ήρθε πάλι την άλλη νύχτα η Σελήνη, τον ξανακοίταξε χαμογελώντας.

― Ωραία κοιμάσαι, είπε. Φυλάω για σένα μια θαυμαστή μοίρα. Αθάνατος θα υπάρχεις, σ’ ένα αιώνιο, ατελείωτο όνειρο. Είναι και τ’ όνειρο μια αλλιώτικη ζωή. Δε θα πεθάνεις ποτέ και ποτέ δε θα ξυπνήσεις.

Έφυγε αλαφροπατώντας η θεά.

Όθε διαβεί, μαγεύει τα πάντα με το χρυσό φέγγος: τους κάμπους, τις ακροθαλασσιές, τις στέγες των σπιτιών που προστατεύουν τον ειρηνικό ύπνο των ανθρώπων. Μα όταν αποτραβιέται, για ν’ ανέβει στον ουρανό η αδερφή της η Αυγή, λύνονται τα μάγια. Η πλάση ξυπνά ξαναπαίρνοντας, στο φως της μέρας, την αληθινή της μορφή.

Μονάχα ο Ενδυμίων δε θα ξυπνήσει ποτέ απ’ το μαγικό ύπνο. Κυλάει πάντα το αίμα στις φλέβες του, μα απομένει ασάλευτος, σαν να ’χει φύγει απ’ τον κόσμο. Ένα χαμόγελο αχνό έχει ζωγραφιστεί στα μισάνοιχτα χείλη του. Ίσως ονειρεύεται μια αθώα χαρά: ένα κοπάδι ασπρόμαλλα πρόβατα.

(από το βιβλίο: Γιώργος Γεραλής, Ελληνική μυθολογία Ι. Οι θεοί, Kαστανιώτης, 1999)

Για το χατίρι αυτού του Ενδυμίωνα γίνεται και η αποψινή συναυλία. Και της αγαπημένης του, της Σελήνης, της πανσέληνης...

Και τι ωραιότερο να τους απολαύσουμε στη σκιά της Ακρόπολης. Στους Αέρηδες της Πλάκας. Και στον φανταστικό κήπο του Μουσείου Λαϊκών Οργάνων... Διογένους 1, η διεύθυνση. Ώρα έναρξης 9 μμ. Και με πρόβλεψη από τη μετεωρολογική για καθαρό ουρανό (επιτέλους!!! )

1. ↑ [3] τοὺς Ἠλείους ἴσμεν ἐκ Καλυδῶνος διαβεβηκότας καὶ Αἰτωλίας τῆς ἄλλης: τὰ δὲ ἔτι παλαιότερα ἐς αὐτοὺς τοιάδε εὕρισκον. βασιλεῦσαι πρῶτον ἐν τῇ γῇ ταύτῃ λέγουσιν Ἀέθλιον, παῖδα δὲ αὐτὸν Διός τε εἶναι καὶ Πρωτογενείας τῆς Δευκαλίωνος, Ἀεθλίου δὲ Ἐνδυμίωνα γενέσθαι: [4] τούτου τοῦ Ἐνδυμίωνος Σελήνην φασὶν ἐρασθῆναι, καὶ ὡς θυγατέρες αὐτῷ γένοιντο ἐκ τῆς θεοῦ πεντήκοντα. οἱ δὲ δὴ μᾶλλόν τι εἰκότα λέγοντες Ἐνδυμίωνι λαβόντι Ἀστεροδίαν γυναῖκα--οἱ δὲ τὴν Ἰτώνου τοῦ Ἀμφικτύονος Χρομίαν, ἄλλοι δὲ Ὑπερίππην τὴν Ἀρκάδος--, γενέσθαι δ' οὖν φασιν αὐτῷ Παίονα καὶ Ἐπειόν τε καὶ Αἰτωλὸν καὶ θυγατέρα ἐπ' αὐτοῖς Εὐρυκύδαν. ἔθηκε δὲ καὶ ἐν Ὀλυμπίᾳ δρόμου τοῖς παισὶν ἀγῶνα Ἐνδυμίων ὑπὲρ τῆς ἀρχῆς, καὶ ἐνίκησε καὶ ἔσχε τὴν βασιλείαν Ἐπειός: καὶ Ἐπειοὶ πρῶτον τότε ὧν ἦρχεν ὠνομάσθησαν. [5] τῶν δὲ ἀδελφῶν οἱ τὸν μὲν καταμεῖναί φασιν αὐτοῦ, Παίονα δὲ ἀχθόμενον τῇ ἥσσῃ φυγεῖν ὡς πορρωτάτω, καὶ τὴν ὑπὲρ Ἀξιοῦ ποταμοῦ χώραν ἀπ' αὐτοῦ Παιονίαν ὀνομασθῆναι. τὰ δὲ ἐς τὴν Ἐνδυμίωνος τελευτὴν οὐ κατὰ τὰ αὐτὰ Ἡρακλεῶταί τε οἱ πρὸς Μιλήτῳ καὶ Ἠλεῖοι λέγουσιν, ἀλλὰ Ἠλεῖοι μὲν ἀποφαίνουσιν Ἐνδυμίωνος μνῆμα, Παυσανία Ηλιακά Α΄


2. ↑ [Α 7,5] Καλύκης δὲ καὶ Ἀεθλίου παῖς Ἐνδυμίων γίνεται, ὅστις ἐκ Θεσσαλίας Αἰολέας ἀγαγὼν Ἦλιν ᾤκισε. λέγουσι δὲ αὐτόν τινες ἐκ Διὸς γενέσθαι. τούτου κάλλει διενεγκόντος ἠράσθη Σελήνη, Ζεὺς δὲ αὐτῷ δίδωσιν ὃ βούλεται ἑλέσθαι· ὁ δὲ αἱρεῖται κοιμᾶσθαι διὰ παντὸς ἀθάνατος καὶ ἀγήρως μένων. Απολλόδωρου Βιβλιοθήκη Α'