Όλα άλλαξαν και έμειναν ίδια...

Επιστροφή από Αγίους Θεοδώρους... Και ξαφνικά το τιμόνι δεξιά. Πόσα χρόνια μετά; 29!

Λέω πως μάλλον κάποιος μου κάνει χοντρή πλάκα. Δεν μπορεί. 29 χρόνια; Έλεος. Πέρασαν 29 χρόνια;

Να που έχει δίκιο ο Ντέιβις. Γιατί αν τότε με ρώταγες τι θα πει 29 χρόνια τουλάχιστον δέκα φορές περισσότερο θα τα μέτραγα. Τώρα γιατί μίκρυναν έτσι; 29 χρόνια ή 29 μήνες; Ίσως να έφταιξε και η ώρα. Ντάλα ο ήλιος και καύσωνας να βαράει κατακούτελα. Ε, ναι. Ο αριθμός σωστός, οι μονάδες όμως;

Ένα σύγκρυο το ένιωσα περνώντας την πύλη. Ξαναγύρισε εκείνη η αίσθηση του δοκίμου μπρος στην εξουσία του λιμενικού. Ευτυχώς φορούσα το κασκέτο μου. Δε θα μου την πουν για ξέσκεπο κεφάλι...

Και τα γυαλιά. Τα γυαλιά σου. Κοίτα να δεις... Τελικά ήρθες μαζί μου. Μαζί ξανά στον τόπο του ... εγκλήματος.

Είδα κι έπαθα να αναγνωρίσω το χώρο. Να εκεί της είπα είχαμε βγάλει την αναμνηστική φωτογραφία της αποφοίτησης...


Ο Αλεξό... αριστερά και ο ΥΕΝ δεύτερος από δεξιά. Οι άλλοι στη μέση ποιοι ήταν; Ιδέα δεν έχω... Μήπως είχαν εκείνοι για όσα περίμεναν εμάς;

Η Αννούλα μου τρίτη από αριστερά, στην πρώτη γραμμή. Κι εγώ καλά κρυμμένη πίσω της. Πρώτη ο γίγαντας, η Αντωνία. Τέσσερα παιδιά; Και γιαγιά πριν πατήσει τα πενήντα; Ο γατόπαρδος... έτσι μου τον είπε τον έγγονα την τελευταία φορά που μιλήσαμε.

- Βρε Αντωνία, της είπα... Εσύ έγινες γιαγιά και ξαφνικά γίναμε όλες γιαγιάδες... Αχ, αυτή η κόρη σου...

Και δίπλα η Γιουλάρα. Το πρώτο μπόι της σχολής. Πόσα χρόνια πάνε που δεν την είδα; Εμπόριο. Κάπου στη Νίκαια... Καπετάνισσα - έμπορος.

Και η Ελένη. Αυτή παιδάκι μου φαινόταν από τότε. Σε πουλούσε και σε αγόραζε. Με την καλή έννοια... Τροφοδοσίες πλοίων θαρρώ. Καλά λεφτά... Και η Μυρτώ. Κάτι τέτοιο δεν είπαν πέρυσι πως κάνει και η Μυρτώ; Τότε έκανε την αρχηγό...

Τη Λίνα άνοιξε η γης και την κατάπιε. Ιδέα δεν έχω τι απέγινε. Να πω πως με νοιάζει; Γιατί να πω ψέματα;

Δεξιά μου; Νομίζω η Βασούλα. Πάνε χρόνια που έμαθα για κάποια αρρώστια. Κρίμα. Ήταν από τα καλά παιδιά η Βάσω.

Χορτάριασαν τα πάντα. Εγκατάλειψη. Εκεί που κάποτε στέκονταν τα εικοσάχρονα νιάτα μας τώρα τι;

Δεν έβγαλα ούτε μία φωτογραφία. Να μη χαλάσω τις άλλες εικόνες.

Αμέσως μετά το χτίριο που κάναμε τα ηλεκτρολογικά.


Ηλεκτροκόλληση; Πού μας χρειάστηκε η ηλεκτρόλληση; Τουλάχιστον μάθαμε να σκαλίζουμε καλώδια...

Κι έπειτα το άγνωστο... Αυτά τα πάρκινγκ δεν τα θυμάμαι σου λέω. Εκεί αριστερά; Α, ναι. Εκεί ναι. Εκεί σταματούσε το πουλμανάκι του λιμενικού που μας κουβάλαγε από το Ρέντη. Και η Αμαλία να τραγουδά στο δρόμο το Λευτέρη, Λευτέρη, Λευτέρη...


Απ' τα κορίτσια που δεν περνάν (περνούσαν ρεεεεεεε, διόρθωσε το ρολόι!!! ) απαρατήρητα... Πώς να είναι σήμερα η Αμαλία; Χαθήκαμε πια. Στο δρόμο να συναντηθούμε φοβάμαι δε θα γνωρίσουμε η μία την άλλη...

Εκεί λοιπόν, αριστερά, σταμάταγε το πουλμανάκι.


Η Ολίβια και η Μαίρη δεξιά... δίδυμο αχώριστο.

Οι άλλες; Ποιες είναι οι άλλες; Αδύνατον να ξεχωρίσω. Ίσως η Ντιάνα και η Χρύσα αριστερά. Η άλλη;

Δε χορτάριασε μόνο ο τόπος...

- Πού είναι η γραμματεία της σχολής πλοιάρχων;

Άντε βρήκα κάτι να ρωτήσω. Να δικαιολογήσω πες που ήμουν εκεί. Και τότε σε είδα. Το ήξερα πως θα σε δω. Αλλιώς ποιος πέρναγε σήμερα τέτοια ψυχρολουσία;

Αδυνάτισες. Αυτό το είδε ακόμη και η "γιαγιά". Και μας δουλεύει μετά πως δεν πάει καλά το μάτι της...

Και ομόρφυνες. Έλαμπες ολόκληρη.

Το κτίριο ίδιο. Το θυμήθηκα με την πρώτη. Οι άλλες δεν ήταν πια εκεί...


Η ... θεία. Την είδες; Στην κορφή και στη μέση. Και μπροστά μου η Αννούλα. Οι τρεις αχώριστες. Κολλητές τότε και ακόμα δεμένες με δεσμούς που ο χρόνος δεν μπόρεσε να διαλύσει... Συμβαίνουν, ναι, συμβαίνουν κι αυτά.

Δε θα τη γνωρίσεις αν τη δεις σήμερα. Πήγε και το έκανε ξανθό το μαλλί. Κι ας κοροϊδεύαμε τότε τις ξανθές. Μην ακούς εσύ... Τη θεία να ρωτήσεις και θα καταλάβεις γιατί τα είχαμε τότε με τις ξανθές.

Όλες με τις φόρμες. Μας είχαν πάει να κάνουμε σωστικά. Να μάθουμε να σβήνουμε φωτιές. Μόνο τις δικές μας δεν καταφέραμε να βάλουμε σε έλεγχο. Ώσπου μας τσουρουφλίσαν ως το μη περαιτέρω.

Φεύγοντας θυμήθηκα και την παρέλαση. Ναι. Μας είχαν βάλει και κάναμε παρέλαση τη μέρα της ορκωμοσίας μας.

Μόνο εμείς. Οι γυναίκες... Τα αγόρια είχαν ορκιστεί μήνες πριν. Εμείς όμως δεν είχαμε στολές. Ορκωμοσία χωρίς στολές; Α, πα πα πα πα... Γίνονται τέτοια πράγματα;

Στην αρχή που λες ήμασταν με τα ρουχαλάκια μας τα κανονικά. Φυσιολογικοί άνθρωποι:




Η Άννα, η Φωτεινή κι εγώ... από τις πρώτες φωτογραφίες μας. Τότε που ήμασταν τελείως ανυποψίαστες...

Υπάρχουν ακόμη τα βραχάκια; Δεν τόλμησα σήμερα να κατέβω πιο κάτω. Πιο κάτω ήταν η σχολή Πλοιάρχων, ξέρεις. Κι ήταν κι εκείνος εκεί.

Αυτό δεν ήμουν έτοιμη σήμερα να το ζήσω. Και δεν ξέρω αν και πότε...

Δάγκωνα τα γυαλιά συνέχεια από την ώρα που μπήκαμε.

Θα τα χαλάσεις, μου είπε η "γιαγιά". Χαλάνε τα γυαλιά; Όχι από δάγκωμα πάντως...


Πες μου πως δεν υπάρχει ούτε αυτό... Κάτω και αριστερά. Εκεί κάναμε Ναυτική Τέχνη. Κόμπους, γάσες, κωπηλασία...

Σου έχω πει ότι είχα κερδίσει και βραβείο στη Ναυτική Τέχνη; Το μετάνιωσαν που μου το έδωσαν αλλά ήταν αργά... Ας πρόσεχαν!


Αυτό είναι. Το ειδικό σηματάκι των Ναυτικών Προσόντων. Να είναι καλά ο αγαπημένος μας ο κ. Γαβαλάς. Δική του ήταν η πρόταση, είμαι σίγουρη. Δεν είχε να κάνει τόσο με τη ναυτική τέχνη... περισσότερο μέτραγε η επίδοση στη Ναυτιλία.

Σ' αυτό τουλάχιστον σε βεβαιώνω πως δε λάθεψαν. Το λάτρευα το μάθημα.

Το μετάνιωσαν που λες... άλλα περίμεναν από μένα και άλλα τους ήρθαν. Εκείνο το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι έφταιξε για όλα. Ως τότε; Ήμουν στο τρεις γελούν και δυο χορεύουν:




Μην το ψάξεις στον Ασπρόπυργο. Ετούτο είναι από την ταράτσα του ΚΕΣΕΝ. Σου έχω πει, εκεί ήταν η δική μας σχολή. Σε σας ερχόμασταν κάθε Σάββατο. Για Ναυτική Τέχνη (βλέπεις δεν έχει θάλασσα στο Ρέντη) και ΝΗΟ.

Μας βλέπεις; Μικρά παιδιά χαρά γεμάτα! Έτσι ξεκινήσαμε τη σχολή. Έπειτα καταλάβαμε τι μας περιμένει. Όταν πατήσαμε για πρώτη φορά το ποδαράκι μας σε καράβι. Και ακολούθησε το οδυνηρό ξύπνημα.

Προβατάκι έφυγα για την ΕΛΑΦΙΝΑ και λυκόπουλο γύρισα. Κάπως έτσι ξεκίνησε και ο παράνομος για εκείνη την εποχή σύλλογος σπουδαστριών της σχολής. Φαντάσου, ο κανονισμός απαγόρευε ακόμη και την ομαδική υποβολή αιτήματος κι εμείς στήσαμε σύλλογο!

Φυσικά το έμαθαν στη σχολή. Σιγά που δε θα το μάθαιναν. Και έμαθαν και ποιος (δηλαδή ποια) ξεσήκωσε τις άλλες...

Το μετάνιωσαν που λες εκείνο το βραβείο. Μα ήταν αργά. Δεν μπορούσαν πια να μου το ξηλώσουν από το μανίκι. Μπορούσαν όμως άλλα... Και τα προσπάθησαν.

Στην ιστορία των σχολών ΕΝ θα πρέπει να σημειωθεί πόσες από την πρώτη σειρά σπουδαστριών Δημόσιας Σχολής Πλοιάρχων αποφοίτησαν με μειωμένη διαγωγή... Όσες συμμετείχαν στο σύλλογο. Και ήταν η συντριπτική πλειοψηφία.

Να μετανιώσουμε; Τι λες καλό μου; Μήπως δεν επιβεβαιώθηκαν όσα μας ξεσήκωναν τότε; Δε βρεθήκαμε λίγο παρακάτω όλες εκτός πλοίων; Ποια από μας συνέχισε στη θάλασσα μέχρι να πάρει του πλοιάρχου; Καμία! (*)

Όχι, δε θέλαμε να κάνουμε επανάσταση με εκείνο το σύλλογο... Την επαγγελματική μας σταδιοδρομία θέλαμε να διασφαλίσουμε. Και η ποινή ήταν μείωση της διαγωγής. Τόσο καλά.

Σου είπα. Μπαίνοντας χτες στην πύλη ένα ρίγος το ένιωσα. Δεν τους φοβήθηκα ποτέ. Μα ήξερα ότι μπορούν να με ζημιώσουν. Τι ήμουν εγώ; Ένα εικοσάχρονο σκατούλι. Κι απέναντι η εξουσία.

Αν τα θυμάμαι 29 χρόνια μετά είναι που νιώθω βαθιά ικανοποίηση για εκείνη τη στάση μας. Αυτά τα μικρά κορίτσια του τότε δεν μπορείς να φανταστείς τι ψυχάρα έβγαλαν...

Και πιο πολύ η Αντωνία... την πλήρωσε άσχημα που δεν ήξερε να σκύβει το κεφάλι. Εθεάθη που λες η Αντωνία χωρίς πηλίκιο! Έτσι είπαν. Και τσουφ της ήρθε η αποβολή από τα μαθήματα. Τάχα και καλά για το πηλίκιο. Αμ δε. Η Αντωνία ήταν μέλος ΔΣ στο σύλλογο. Και γενικά καπετάν επαναστάτρια. Και όχι χωρίς αιτία...

Χρόνια μετά η Αντωνία συνέχιζε να ταξιδεύει με τρία παιδιά αφημένα στη μάνα της και ένα στην κοιλιά. Ποιος της έδωσε βραβείο γι' αυτό; Κανείς....

Η Αντωνία είναι η κοπέλα που χτυπά παλαμάκια στη μέση του χορού. Με την ανοιχτόχρωμη γκρίζα μπλούζα. Δίπλα στη ... θεία Κατερίνα.

Έτσι χαρούμενη και γελαστή τη θυμάμαι πάντα. Ακόμη και όταν ήρθαν τα δύσκολα. Και ήταν πολλά. Μόνη της τα μεγάλωσε τα τέσσερα παιδιά της η Αντωνία. Ποιος της έδωσε βραβείο που χάρισε τέσσερα παιδιά στην πατρίδα;

Μόνο εμείς. Η παρέα των κολλητών. Που της απονείμαμε τον τίτλο ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ...

Και λέω πως εκείνο το δικό μου βραβειάκι των Ναυτικών Προσόντων χρωστάω να το παραδώσω στην Αντωνία. Σε κείνη περισσότερο από όλες τις άλλες της αξίζει και της πρέπει...

_______________

(*) Μόνο η Ελενίτσα, εκεί αριστερά έξω από το χορό, με το τζινάκι και το γκρι μπλουζάκι, έφτασε στου Γραμματικού. Φτάσιμο εκ των υστέρων και μόνο για το ονόρε. Θέλω να πω ότι το πήρε μόνο για να το έχει, δεν μπάρκαρε Υποπλοίαρχος... Οι άλλες; Οι περισσότερες έμειναν στου Δοκίμου. Λίγες μόνο πήραν ακόμη και του Ανθυποπλοιάρχου.

Ξέρεις... εμείς ακόμη και αυτό το παίρναμε μετά την αποφοίτηση και με ένα χρόνο πραγματικής θαλάσσιας υπηρεσίας... από τη σχολή βγαίναμε δόκιμοι.

Εγώ; Ναι, το πήρα. Και τι να το κάνω, καρδιά μου; Απλώς το κουβαλάω πάντα μαζί μου έτσι εις ανάμνηση. Άμες ποκ' ήμες... Ήμασταν, δηλαδή κάποτε κι εμείς...

Και το γελοίο; Μόλις το έλαβα και επίσημα σταμάτησα να ταξιδεύω. Έκλεισαν οι δρόμοι της θάλασσας για μένα. Ευτυχώς που έστω και χωρίς δίπλωμα κατάφερα να πιάσω ανθυποπλοίαρχος. Λίγο; Ελάχιστο! Αλλά σε δυο διαφορετικά καράβια... Αυτή όμως είναι μια άλλη ιστορία. Πιο πικρή από κάθε άλλη που πέρασα στα καράβια.

Η Αντωνία εξ αριστερών, η Ελένη που αργότερα έφτασε στου Γραμματικού, από δεξιά. Δυο αστέρια της σχολής μας.

Τα πηλίκια; Α, όχι. Δεν ήταν της δικής μας στολής... Είναι δανεικά από συμφοιτητές άρρενες της Ύδρας. Ταξιδάκι εκπαιδευτικό και αναψυχής...

Και όμως η Αντωνία κατάφερε στην πορεία να τιμωρηθεί γιατί δε φόραγε πηλίκιο... Και εθεάθη λέει ασκεπής!

Κι εδώ όλες ασκεπείς! Ακόμη και εκείνες που ποτέ δεν μπήκαν στο Σύλλογο. Και ονόματα δε λέμε. Μικρά κορίτσια ήταν. Και κακίες δεν κρατάμε...

Εκπαιδευτικό ταξίδι και πάλι. Στη Δυτική Μακεδονία. Τι ιδέα κι αυτή! Να τρέχεις καπετάνισσες στα βουνά και στα όρη της Καστοριάς και της Κοζάνης...

Τα γαλόνια; Τα τέσσερα σημαίνουν αρχηγός σχολής. Τα τρία υπαρχηγός. Τα δύο τμηματάρχης. Νομίζω υπήρχε και ένα γαλόνι για τους υποτμηματάρχες.

Τα δικά μου δεν τα αγόρασα. Μου τα χάρισε εκείνος. Για γούρι... Να έχω κάτι δικό του συνέχεια μαζί μου. Από το χέρι του στο χέρι μου και από την καρδιά του στη δική μου:



_________________

Σχετικό αρθράκι παλαιότερο: Τα χρυσά γαλόνια

Μας θες και "καπελωμένες"; Ιδού...

Μόνο η θεία Κατερίνα και η Αννούλα δεν υπέκυψαν στη γενική επιθυμία να τιμήσουμε τον έλληνα φρουρό των συνόρων...

Θαρρώ πως ήταν τα σύνορα της Νίκης... Κάπου στη Μακεδονία... Δεν ξέρω. Ειλικρινά δεν ξέρω ακόμη και μετά από τρεις δεκαετίες πώς τους κατέβηκε να μας πάνε στα όρη και στα βουνά...

Ίσως για λόγους διαφήμισης. Να μας δούνε τα κορίτσια της περιοχής και να ακολουθήσουν κι αυτές το δρόμο της θάλασσας...

Πάντως εμείς περάσαμε όνειρο. Και όλα τα έξοδα πληρωμένα, ε; Εκδρομή 8ήμερη. Και με κατάληξη σε υπερπολυτελές ξενοδοχείο στη Χαλκιδική. Το Γερακίνα Μπιτς. (για δες τι θυμάται ο άνθρωπος μετά από τόσα χρόνια... )

Η παρέλαση που λέγαμε... Μετά την ορκωμοσία.

Οι κοπελιές με τις στολές ήταν στρατιωτίνες... Τι δουλειά είχαν στη δική μας ορκωμοσία; Την ίδια που είχαμε κι εμείς στη δική τους. Υπήρχε κάπου ένα τεράστιο μπέρδεμα της εκπαίδευσής μας με το στρατό... Για να μάθουμε ιεραρχία; Τι να σου πω; Δεν ξέρω...

Και που τη μάθαμε;

Τόσα χρήματα πεταμένα. Για εκπαίδευση, για εκδρομές, για φιέστες κάθε είδους.

Άσε τους κόπους μας. Αυτοί έτσι κι αλλιώς δεν ξεπληρώνονται.

Ένα πείραμα; Κι εμείς πειραματόζωα;

Τουλάχιστον τώρα η δικαίωση υπάρχει σε σας. Λέω δεν πειράζει... Ανοίξαμε ένα δρόμο που τον δικαιούνταν οι γυναίκες. Δεν ξέρεις πόσο χάρηκα χτες... Νομίζεις πως θα άντεχα αλλιώς τέτοια επίσκεψη;

Και η "Αθηνά". Και ας μην της μίλησα... Και η Βαγγελιώ. Και ας μην την είδα. Γυναίκες και πάλι εκεί. Δεν έσβησε ο θεσμός. Τρεις δεκαετίες μετά... Να το κέρδος!

Η ορκωμοσία. Στον Ασπρόπυργο πάντα. Πού αλλού;

Εδώ το ασκεπείς μας το ζήτησαν μόνοι τους. Το πηλίκιο παραμάσχαλα και το δεξί υψωμένο κατά τα ειωθότα...

Τη φωτογραφία την είχε βγάλει η ... "γιαγιά". Κάτω στην αυλή ήταν οι επίσημοι. Τους συγγενείς μας τους είχαν στείλει στα μπαλκόνια του κτιρίου. Και πολύ τους ήταν!!! Γι' αυτό και η φωτογραφία από πάνω...

Κι άλλη φωτογραφία της ορκωμοσίας. Κι αυτή εκ των άνω... Και κουνημένη...

Στο βάθος πρέπει να είναι οι μαρκόνισσες. Ε, ναι. Τότε δεν είχε ακόμη καταργηθεί ο ασυρματιστής. Και η σχολή είχε και μαρκόνισσες.

Εμείς; Καμία σχέση μαζί τους. Μας είχαν παραφουσκώσει τα μυαλά πως οι καπεταναίοι δεν επιτρέπεται να συγχρωτίζονται με τους μαρκόνηδες... Τρομάρα μας...

Μηχανικίνες; Όχι. Η μηχανή παρέμενε ακόμη άβατο για τις γυναίκες. Είδες όμως πώς αλλάζουν τα πράγματα; Γυναίκες στο στόκολο! Αυτό και αν είναι κατάκτηση!

Άραγε καταλαβαινεις τι φαντασματα ξυπνησαν χτες; Και πώς να σου δωσω δηλαδη να καταλαβεις... Τι σημαινει να γυρνας τρεις δεκαετιες πισω...

Θελω ξερεις τι; Του χρόνου που κλείνουν 30 χρόνια απο την αποφοιτηση, να τις μαζεψω ολες ξανα εκει... Πριν αρχισουμε να ταξιδευουμε για θαλασσες χωρις επιστροφη.

Καλος και ο καφες περυσι στο Πασαλιμανι:


αλλα θα ειναι τελειως αλλο πραγμα να ξαναβρεθουμε στον Ασπροπυργο...

Και θα στο ξαναπω. Μην κανεις το λαθος και δεν το παλεψεις να πας στην απονομη. Μια ζωη θα το μετανιωνεις... Μην πεις πως δεν στο ειπα. Εστω και χωρις τονους. Ουφ... Βαρεθηκα πια να πολεμαω να τους βαλω.