Σρέντιγκερ και σιδερένιο πλάσε το κορμί...

Ολυμπιακός ύμνος; Ναι. Απαραίτητο είναι να τον ακούσουμε κι ας μην τρέχουν ολυμπιακοί αγώνες και στοιχήματα και διαφημίσεις και χορηγοί και ντοπαρισμένοι αθλητές.

Να τον ακούσουμε και να προσέξουμε τι λέει τώρα που τα αυτιά μας δεν εμποδίζονται από όλα τα παραπάνω. Να τον ακούσουμε, και μετά να κάνουμε ένα ΚΛΙΚ ΕΔΩ. Κλικ μεταφοράς στη ΖΟΥΓΚΛΑ, κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Αδυνατώ να μεταφέρω εδώ το θέαμα που εκεί θα δείτε. Τεχνικά, νομικά και κυρίως ηθικά. Το πως συνέλαβε ένας σύγχρονος έλληνας καλλιτέχνης το αρχαίο πνεύμα και το παρέδωσε στους σύγχρονους θεατές και επισκέπτες του ART ATHINA 2009.

Θέμα του υπήρξε ο πόνος. Ο ανθρώπινος πόνος. Επέλεξε έναν ακραία εντυπωσιακό τρόπο να τον προσφέρει στους θεατές. Με το μαστίγωμα ενός αληθινού ανθρώπου μπροστά στα μάτια τους και σε αληθινό χρόνο. Μαστίγωμα που ξεκίνησε από αυτομαστίγωμα, έπειτα το μαστίγιο πέρασε στα έμπειρα χέρια επαγγελματία μαστιγωτή!!! στη συνέχεια ανέλαβε δράση ο ίδιος ο δημιουργός του θεάματος και η τελική πράξη προέβλεπε συμμετοχή και των ίδιων των θεατών.

Το θύμα, που προφανώς συμμετείχε οικειοθελώς σε όλο αυτό το δρώμενο, ήταν ένας νέος άνδρας, ολόγυμνος, που στο τέλος της παράστασης κατέληξε αιμόφυρτος και δεμένος πισθάγκωνα στο πάτωμα.

Κάτι για Γκουαντάναμο και άλλα φρικτά ανέφερε ο δημιουργός... Ήθελε εκεί να στρέψει το βλέμμα μας. Να προβληματιστούμε και να σκεφτούμε.

Γιατί όμως με τέτοιο τρόπο; Χρειαζόμαστε την αναπαράσταση του αληθινού γεγονότος με τέτοιες συνθήκες για να μπορέσουμε να νιώσουμε τι συμβαίνει στο Γκουαντάναμο; Ή και σε όποιο άλλο κολαστήριο του ανθρώπου; Τόσο ανίκανοι γίναμε να νιώσουμε τον πόνο του άλλου και χρειαζόμαστε να θέσουμε τα δάκτυλα επί τον τύπο των ήλων;

Να πω την αλήθεια, το δικό μου βλέμμα στάθηκε πιότερο στους θεατές του βασανιστηρίου. Ο περφόρμερ δεν κατάφερε να με συγκινήσει περισσότερο από κάθε άλλο βλάκα που κάνει βλακείες. Οι θεατές όμως μαγνήτισαν το βλέμμα μου. Σας προκαλώ να τους παρατηρήσετε κι εσείς. Να τους παρατηρήσετε και να τους συγκρίνετε με τον παρατηρητή του πειράματος του Σρέντιγκερ. Εκείνον τον τύπο που καλείται να απαντήσει αν ζει ή πέθανε η γάτα μέσα στο κουτί...

Έπειτα μπορείτε να ταξιδέψετε και σε ό,τι άλλο οικείο. Βγάζοντας στην άκρη τον υποτιθέμενο πρωταγωνιστή και στρέφοντας το βλέμμα επιτέλους στους θεατές. Το μαστίγωμα είναι το πρόσχημα. Και ο πόνος γενικά είναι το πρόσχημα. Όπως και ο θάνατος της γάτας. Η ουσία είναι στους θεατές.

Οι συγκεκριμένοι στα βίντεο που θα δείτε τουλάχιστον δε δέχτηκαν να πάρουν το μαστίγιο και να μαστιγώσουν και οι ίδιοι. Σε ανάλογες περιπτώσεις που αθέλητα ήρθαν στο νου μου, συνειρμικά πέστε το, υπήρξαν και τέτοιοι.

Έχει χαλάσει η διάθεσή μου από το πρωί που το είδα αυτό το ρεπορτάζ. Κυρίως για όσα μου θύμισε. Εύχομαι να θυμίσει και σε άλλους και να προβληματίσει επίσης. Δε χρειάζεται να πιάσεις μαστίγιο για να γίνεις θύτης του πόνου. Θαρρώ πως και ως απλός θεατής συμβάλλεις και δίνεις λόγο ύπαρξης σε τέτοιους παραλογισμούς.

Σκεφθείτε το λίγο... Αν όλοι αυτοί οι χαζοβιόληδες που στάθηκαν και κοιτούσαν τον τύπο να αυτομαστιγώνεται και έπειτα να τον μαστιγώνουν, γύρναγαν αδιάφορα και απαξιωτικά την πλάτη, θα είχε λόγο ύπαρξης όλο αυτό;

Θυμηθείτε μετά το ρόλο του παρατηρητή στα πειράματα του Χάιζενμπεργκ. Πόσο επηρεάζει το δικό του μάτι τη συμπεριφορά του σωματιδίου. Κι έπειτα... έπειτα αναλογιστείτε το δικό σας ρόλο στα αληθινά γεγονότα της ζωής. Εντάξει, καλά έψαλε ο ποιητής με τη λύρα του το πάντα ανοιχτά και πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μας. Μα σήμερα βρισκόμαστε σε άλλη εποχή και άλλο σημείο. Η τραγωδία έχει αλλάξει περιεχόμενο και δομή και διανομή ρόλων. Ούτε στην αττική βρισκόμαστε, ούτε στην τραγωδία κατά Σαίξπηρ. Δεν παλεύουμε πια με τη μοίρα, ούτε με το συνάνθρωπο καν. Παλεύουμε και χρωστάμε να παλεύουμε με τον ίδιο τον εαυτό μας.

Πάρτε τώρα τους στίχους:

«Και πήγαν και παλέψανε στα μαρμαρένια αλώνια.

Κι όθε χτυπάει ο Διγενής, το αίμα αυλάκι κάνει.

Κι όθε χτυπάει ο Χάροντας, το αίμα τράφο κάνει.»

Δε θυμίζουν απελπιστικά την εικόνα του βίντεο; Μόνο που ο ποιητής λαός μίλαγε για τη μοίρα. Ο προχτεσινός καλλιτέχνης το μετέφερε σε διαπροσωπικό ζήτημα. Και η ουσία που πρέπει να συμπαλέψουμε κείται εντός μας.

Ίσως αυτό να είχε στο νου του και ο δημιουργός αυτής της σκηνής βασανιστηρίου. Κι έντυσε ηχητικά το θέαμα με το Αρχαίο Πνεύμα Αθάνατο. Ξέχασε όμως πως εκείνο το αρχαίο πνεύμα δεν επέτρεπε τέτοιες σκηνές - αιματηρές - στους ναούς της αττικής τραγωδίας, στα θέατρα. Ή, αν δεν το ξέχασε, το παρέβλεψε και δεν το έλαβε υπόψη. Επιλέγοντας των ρωμαίων τα τερτίπια που πρόσφεραν άφθονο αίμα και θάνατο στους δικούς τους θεατές. Τότε δηλαδή που το κλασικό πνεύμα είχε από καιρό παραδώσει τα σκήπτρα σε νέες κοσμοθεωρίες και αντιλήψεις, αυτές που οδήγησαν στη συντριβή και τον αφανισμό του αρχαίου κόσμου.

Θα ντρεπόμουν ειλικρινά αν είχα βρεθεί ανάμεσα στους θεατές και είχα σταθεί σαν χάχας να κοιτάω να γίνονται όλα αυτά μπροστά μου. Όσο θα ντρεπόταν και κάθε άνθρωπος να βρεθεί στις κερκίδες του κολοσσαίου και κάτω να σπαράζουν οι τίγρεις και τα λιοντάρια ανθρώπους. Όχι πως δεν καταλαβαίνω από τέχνη. Ίσα ίσα... Γι' αυτό και σας καλώ να προσέξετε τη λεπτομέρεια του σεναρίου που προέβλεπε να δοθεί το μαστίγιο και στους θεατές...

Οι θεατές λέει δεν έλαβαν το μαστίγιο. Αλλά και δεν έκαναν τίποτε να σταματήσουν το μαστίγωμα. Το ίδιο ακριβώς που κάνουν και στην αληθινή ζωή. Βλέπουν, δακρύζουν ίσως, μα στέκονται άβουλοι και απαθείς. Θαρρούν πως έτσι δεν έχουν ευθύνη. Πιλάτοι που φροντίζουν να κρατούν καθαρά χέρια...

Γι' αυτό και επιμένω πως το σημαντικό είναι να παρατηρήσετε τους θεατές. Αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές. Έστω και αν δεν το συνειδητοποίησαν. Ή, ακριβώς γιατί δεν το συνειδητοποίησαν...

Το είδα. Το βίντεο στη Ζούγκλα. Φρικαλέο. Το βλέμμα των θεατών εννοώ. Φρικαλέο.

Ξέρεις τι μου θύμισε; Εκείνα τα Αμερικανάκια που μάσαγαν τσίχλα την ώρα που οι σεκιουριτάδες έκαναν ηλεκτροσόκ σε συμφοιτητή τους. Κι εκείνα με κάτι κινητά απαθανάτιζαν τη σκηνή. Σαν τους θεατές τους τωρινούς.

Στην ουσία αυτός ο τύπος το μαστίγιο σ' αυτούς το έστρεψε. Μαστίγωσε την ψευτοηθική τους και το ψευτοκουλτουρέ τους δήθεν και υπεράνω και ξέρεις ποιος είμαι εγώ...

Το ίδιο με τη γύμνια. Αυτός ξεντύθηκε αλλά εκείνοι τσιτσιδώθηκαν.

Μπορεί να μην ακούμπησαν το μαστίγιο... αλλά εκείνη η γεμάτη κόκκινες αυλακιές πλάτη ήταν δικό τους έργο. Γιατί δεν έκαναν τίποτε να το σταματήσουν. Και γιατί το προκάλεσαν με τη στάση τους.

Ειδικά το τελευταίο. Το πιο σημαντικό απ' όλα...

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ






Χαρακτηριστική περίπτωση του πώς η εξαχρείωση της ανθρώπινης ζωής «βαφτίζεται» τέχνη και μάλιστα με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, είναι αυτή του σοκαριστικού θεάματος που εκτέθηκε στην έκθεση Art Athina που εγκαινίασε ο υπουργός Αντώνης Σαμαράς, στις 21 Μάη και διάρκεσε ως τις 24 Μάη.

Θέμα του δήθεν δημιουργού είναι να παρουσιάσει λέει τον ανθρώπινο πόνο, και έτσι «εκθέτει» το γυμνό μοντέλο του στην μέση ενός χώρου όπου ο κάθε επισκέπτης μπορεί να πάρει μέρος σε ένα αλύπητο μαστίγωμα. Υποτίθεται ότι ο «καλλιτέχνης» θέλει να κριτικάρει τον βασανισμό απο τα αρχαία χρόνια ως το Γκουντάναμο. Αυτού του είδους η ξεφτίλα έχει δώσει δείγματα και στο εξωτερικό. Διάφοροι άλλοι έχουν επιδοθεί σε βασανισμούς ζώων, με πιο ακραία την περίπτωση ενός Αργεντινού που έκανε «παράσταση προς έκθεση» το γεγονός ότι άφησε ένα δύστυχο σκύλο να πεθάνει απο την ασιτία και την δίψα.

Ολα αυτά που θέλουν να εμφανίζονται ως τέχνη είναι απότοκα της ίδιας της σαπίλας του εκμεταλλευτικού συστήματος που επιχειρεί την αποχαύνωση και την εξαχρείωση του ανθρώπου. Η απόρριψη αυτής της σαπίλας δεν είναι θέμα ηθικό ούτε μόνο πολιτιστικό, είναι πρωτίστως θέμα πολιτικό για να μπορεί η τέχνη να επιτελεί τον κοινωνικό της ρόλο, να είναι κοντά στις αγωνίες και τους πόθους του λαού και να ανοίγει δρόμους.